O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat chet tillar instituti kurs ishi mavzu: “Najib Mahfuzning hayoti va ijodi hamda uning arab adabiyotidagi o‘rni” Bajardi: Zokirov G‘olib Ilmiy rahbar: Hashem Esmail Ali

Mavzuning dolzarbligi San’atkor Mahfuzning bebaho xususiyati - davrni nozik his etishi, hamdardlik tuyg‘usi. Uning romanlarida nima haqida so‘z ketmasin, undagi voqealar uzoq o‘tmishdami, afsonaviy davrlardami sodir bo‘lmasin, hamisha ulardan hayot nafasi ufurib turadi.
Kurs ishining maqasadi Mahfuz hamisha bugungi kun talabi bilan yozadi, eng dolzarb, hammani hayajonlantiradigan masalalarni ko‘taradi, bu esa kitobxonni o‘ziga chorlaydi, har birasari munozara qo‘zg‘atadi. Dolzarblik bilan abadiylik Mahfuz ijodini yangilab turadi
Kurs ishining vazifasi. Mening bu kurs ishim Najib Mahfuzning mengacha bo’lgan davrda ochilmagan ba’zi qirralarini ochish va Najib Mahfuzning hayoti va ijodiga qiziquvchilarga yangi va to’liq ma’lumotlar yetkazib berish orqali o’rganuvchilarga foyda keltirish va bu kurs ishini o’quv qo’llanma sifatida ishlatish uchun tayyorlash
Kurs ishining ob’yekti. Men bu kurs ishim orqali Najib Mahfuz hayoti va ijodi uning asarlari, uning qarashlari, asarlardagi personajlar harakterlarini o’rganish va undan kelib chiqqan shaxsiy qarashlarimni ifodalash
Kurs ishining subyekti. Bu kurs ishining subyekti Najib Mahfuzning hayoti va ijodi uning arab adabiyotida tutgan o’rni bundan tashqari asarlarida zamonasi va o’tgan zamon arab adabiyoti namoyondalari ta’siri ostida vujudga kelgan qarashlari va uning bizgacha bo’lgan tadqiqotchilar tomonidan o’rganilgan manbalari
Kurs ishining tarkibi. Kurs ishi mundarija, kirish, ikkita bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotla ro‘yxati va 31 betdan iborat


I BOB. MISR ROMANNAVISI NAJIB MAHFUZ

1. 
   Najib mahfuz hayoti
   

Yillar o‘tishi, adabiyotdagi avlodlar almashuvi, estetik tasavvurlarning o‘zgarishi, adabiy modalarning tebranishiga qaramasdan oqsoqol yozuvchi adabiy harakatning peshqadamiligicha qolaveradi. Najib Mahfuz 1911-yil 11-dekabrda o‘rta hol amaldor oilasida eski, Qohiraning o‘rta asr qiyofasini saqlab qolgan Gamaliya dahasida tug‘ildi.Najibning otasi mansabdor bo‘lib, unda shu avlod kishilarida bo‘ladigan, 1919-yil Misr burjua-millatchilik inqilobining guvohi va ishtirokchilaridagidek, siyosiy qarashlarning otashin vatanparvarligi axloqiy tushunchalarning jiddiy konservatizmi bilan murosa qila olardi. Xonadonda inqilob voqealari haqidagi hikoyalar qayta-qayta takrorlanardi, uning yo‘lboshchisi Saad Zag‘lul nomi buyuk ehtirom bilan tilga olinardi. Oiladagi yagona mutolaa manbai diniy mazmundagi gazeta va kitoblar hisoblanardi. Najib Gamaliyada diniy maktab-kuttobni bitqazib, boshlang‘ich maktabga kirdi. U 12 yoshga yetganida oilalari Qohiraning boshqa dahasiga, Abbosiyada otasi sotib olgan kichikroq uyga ko‘chishdi. Ammo Mahfuz Gamaliyada bo‘lishni, uning ko‘chalari bo‘ylab kezishni, bolalik xotiralariga qaytishni yoqtirardi. Abbosiyada shunday tengqurlar - qo‘shinlar va ishtirokchilar davrasi yuzaga keldiki, Mahfuz ular bilan aloqani uzoq yillar davom ettirdi. Endi bu boshqa muhit, boshqacha manfaatlar edi. Abbosiyada diniy maktab - kuttoblar yo‘q edi, ammo futbol avj olgandi [2, 98].
Bolalar kaktus novdalari bilan o‘ralgan maydonchada to‘p tepishar, professional komandalarning milliy klubdagi uchrashuvlarni tomosha qilishardi, sevgan futbolchilari to‘g‘risida tortishuvlar bo‘lardi, futbol maydonida inglizlarni javob to‘pisiz urishganiga xursand bo‘lishardi. Ingliz istilochilarining harbiy kazarmalari Abbosiyaning shundoqqina markazida bo‘lib, doimo o‘smirlarning vatanparvarlik tuyg‘ularini qo‘zg‘otardi. Do‘stlar o‘qigan kitoblari to‘g‘risida fikr almashardilar, ularning aksariyati tarjima qilingan, polisiya haqidagi romanlar edi. Maktabda mashg‘ulotlar bo‘lmaydigan juma kunlari yaqinlaridagi “Olimpiya” kinoteatrida polisiya haqidagi sarguzashtli filmlarni tomosha qilardilar, ulardagi quvdi-quvdilar, otishuv va olishuvlarni berilib ko‘rardilar. Mahfuzning xotirlashicha, oilada u birinchi bo‘lib, muntazam ravishda kinoga borgan. Unda o‘sha paytlarda, maktabdayoq yozish ishtiyoqi uyg‘ondi. Hamma ish o‘zi yoqtirib qolgan polisiya haqidagi romanlarni qalin daftarga nomini qo‘yib ko‘chirishdan boshlandi [4 ,94].

2.