O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

1-rasm. Ekma suli supurgisining shakllari:
Shunday usulda sulini tur xillari amaliyot darsida aniqlanadi.
Suli o‘simligining balandligi 50 sm dan 120 sm gacha bo‘lib, tik o‘suvchi, 3-4 bo‘g‘imlarga ega, bo‘g‘imlari tukli yoki tuksiz bo‘ladi. Bo‘g‘imlar binafsha rangda bo‘ladi.
Barglari - lansetsimon, o‘tkir g‘adir-budur, chekkalari tuksiz yoki juda kam kiprikchalarga ega bo‘ladi. Barg rangi yashil yoki to‘q yashil bo‘ladi. Barg tilchasi konussimon, Uzunligi 3-5mm bo‘ladi, gulto‘plami supurgisimon, tarqoq ba’zan bir yonli (35-rasm).
Boshoqchalar 2-4 gulli, ba’zan bir gulli bo‘ladi, yalang‘och donli shakllarida 5-7 gulli bo‘ladi, gullari ikki jinsli, tepada joylashgan gul Uzun gul bargiga ega, yuqorgi guli ko‘pincha rivojlanmaydi. Boshoqcha qobiqlari pardasimon, keng, lansetsimon shaklda, qiltiqsiz, gulning Uzunligiga teng bo‘ladi, 9-10 ta tomirlari bo‘ladi. Tashqi gul qobiqli lansetsimon, 5-9 ta tomirlari bo‘lib, uchida ikkita qiltiqsimon o‘tkir o‘simta bo‘ladi. Ichki qobig‘i gul qobig‘i tashqi gul qobig‘iga nisbatan kalta, ensiz, chekkalarida ikkita kipriksimon tomirlari bo‘ladi.
Sulining doni Uzunchoq, tukli, ko‘pchilik navlarida qobiqli, qobiqsiz shakllari ham bo‘ladi. YAnchishda gul qobiqlaridan oson ajraladi.
Sulining navlari
Do‘stlik 85. 1993 yildan Samarqand viloyatining sug‘oriladigan erlarida Davlat reestriga kiritilgan.
Ro‘vagi yarimtarqoq, oq sariq rangga aylanadi, Uzunligi 19-25 sm. Ro‘vagidagi donining o‘rtacha soni 52-54 do­nA*. Doni och-sariq rangli. 1000 ta donining vazni 31.7 g.
1993-1997 sinov yillarida quruq moddasining o‘rtacha hosildorligi gektaridan 31.4 sentnerni tashkil etdi.
O‘suv davri ko‘k ozuqa uchun o‘rilgunga qadar 162-170 kun, don uchun 190-200 kun.
O‘zbekskiy shirokolistnыy, Pugnaks tur xiliga kiradi. Vir kolleksiyasidan Avstraliya sulisidan tanlash usuli bilan O‘zbekiston chorvachilik ilmiy tekshirish institutining xodimlari tomonidan yaratilgan. Supurgisi bir yonli, qiltiqli. Doni qobiqli, gul qobiqlari qo‘ng‘ir rangdA*. Sug‘oriladigan erlarda bahorda ekish uchun tumanlashtirilgan.
Uspex navi inermis tur xiliga mansub. Doni qobiqsiz. O‘zbekiston o‘simlikshunoslik va chorvachilik ilmiy tekshirish institutlarining seleksiya mahsuli. Bu nav qobiqli suli Viktoriya bilan qobiqsiz maxalliy navni chatishtirish natijasida olingan. Guli yarim tarqoq, poyasi mustaxkam, ro‘vagi zich, ko‘p gulli. Doni o‘rtacha kattalikda, 1000 ta donining vazni 19-23g. Doni pishganda to‘kilmaydi va poyasi yotib qolmaydi, o‘sish muddati 86-96 kun.