O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Yem-xashak yetishtirishning fan sifatidagi vazifasi-turli tuproq-iqlim mintaqalari dalalarida, tabiiy yem-xashak maydonlarida hamda ekilgan pichanzor va yaylovlarda chorvachilik uchun mustahkam, yuqori sifatli ozuqa bazasi yaratish maqsadida ozuqabop ekinlardan yuqori hosil olishning nazariy va amaliy usullarini ishlab chiqishdir.
Tarixiy manbalarning guvohlik berishicha, Markaziy Osiyoda yem-xashak yetishtirish tajribasi va asoslarini ilmiy o‘rganish Rossiyadan ancha oldin boshlangan. Buyuk vatandoshimiz Z.M.Bobur «Boburnoma»da Markaziy Osiyo, Afg‘oniston va Hindiston o‘simlik va hayvonot olami, umuman, tabiatini ilmiy asosda juda ajoyib ta’riflaydi. U yozadi: «Anderob, Xost va Badaxshon tog‘lari va ular vodiylaridagi.... o‘tlar bir xil va yaxshidir. Bu o‘tlar otlar uchun juda mosdir». «...Najrau, Lamganat, Bajaur va Savad tog‘larini o‘tlari oldingilardan boshqa - qalin va baland bo‘yli, ammo bu o‘tlar foydasiz, otlar va qo‘ylar uchun yaramaydi». Qobulning g‘arb tomonidagi tog‘lardagi o‘simliklarni ta’riflab, Z.M.Bobur ularning tabiatini bir xil hisoblaydi: «Yaylovlar ko‘pchilik hollarda vodiylarda joylashgan: tog‘lardagi va balandliklardagi o‘tlar shimoliy tog‘lardagidek emas, ammo bu yerdagi o‘tlar otlar va qo‘ylar uchun foydali...».
O‘zbekistonda Yem-xashak yetishtirishning ilmiy asosda rivojlanishiga O‘zbekiston chorvachilik ilmiy tadqiqot instituti, O‘zbekiston qorako‘lchilik ilmiy tadqiqot instituti, G‘allaorol don ilmiy ishlab chiqarish birlashmasi, O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Botanika instituti va mamlakatimizdagi qishloq xo‘jaligi oliy o‘quv yurtlari jamoalari salmoqli hissa qo‘shmoqdalar. Ilmiy muassasalarda quyidagi yo‘nalishlarda ilmiy tadqiqot ishlari olib borilmoqda:
- turli tabiiy-iqlim sharoitlarida o‘sa oladigan ozuqabop o‘simliklarni o‘rganish va ulardan yuqori ozuqalik qiymatga ega bo‘lganlarini introduksiya qilish;
- sug‘oriladigan va lalmi, cho‘l va adir sharoitlarida ozuqabop ekinlar o‘stirish texnologiyalarini takomillashtirish;
- ozuqa oqsili muammosini hal etish yo‘llarini izlab topish;
- ozuqabop ekinlar seleksiyasi va urug‘chiligi;
- yem-xashak tayyorlash va saqlash texnologiyalarini takomillashtirish.