O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta-maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti amaliy matematika va informatika «Axborotlashtirish texnologiyalari»

1.2. Hujjatlar ijro nazorati shakllari

Hujjatlarning ijrosi nazoratining ikkita shakli mavjud:

- qo'lda ishlatiladigan muddatli kartoteka (yoki nazorat-ma'lumotnoma kartoteka);

- hujjatlar ijro nazoratining avtomatlashtirilgan tizimi [6].

Nazorat shakli tashkilotning imkoniyatlarini asosida tanlanadi, lekin hozir vaqtda ko’pincha avtomatlashtirilgan tizimlar ishlatiladi.

Hujjatlar ijro nazorati muddatli kartoteka ya'ni qo'lda ishlash rejimda, ro'yxatga olish kartochkalari va 32 ta harakatlanuvchi bo'linadigan kartoteka qutisidan foydalaniladi. O'ttiz bir bo'lagich oyning sonini bildiradi, ya'ni 31-kun. Ro'yxatga olish va nazorat kartochkalarini ijro etish shartlariga muvofiq joylashtiriladi, ya'ni har bir kartani to'ldirishda hujjat topshirilishi kerak bo'lgan raqamlar bilan ajratiladi. 32-bo'lak uchun hujjatlarni kartochkalarni joylashtirish uchun ijro muddati kelgusi oyga to'g'ri keladi. Oyning so'nggi kunlarida (2-3 kun) bu kartalar yangi oy raqamlariga muvofiq joylashtiriladi. Birinchi bo'linmadan oldin, muddati o'tgan kartalar joylashtiriladi. Ular yangi, muddati belgilangan muddatgacha bu erda turibdilar. Shunday qilib, muddatli kartoteka bilan qaysi kunni amalga oshirilishini bilib olish oson.

Hujjatlar ijro nazoratini amalga oshirayotganda, hujjatlarni rasmiylashtirish uchun mas'ul xodim kartochka kartotekalarni joriy kun vazifalari (joriy nazorat) va 5 kundan keyin tugaydigan vazifalar kartalari va joriy oyning 10 va 20 kunlarini olib tashlaydi (profilaktik nazorat) va ijro etilish progressini tekshiradi. Bunday holatda shaxsiy so'rov, telefon orqali so'rov va boshqalar bo'lishi mumkin. Vazifa borasidagi ma'lumotlar olingan ro'yxatning teskari tomonida qayd etiladi.

Hujjat ro'yxat-nazorat kartochkasi nazoratdan olingandan so'ng muddatli kartatekadan chiqariladi va hujjat haqida batafsil ma'lumot (hujjatning bajarilishi jarayoni va xususiyati) mavjudligi sababli ma’lumotnomaga ko'chiriladi. Malumotnoma kartotekasiga kiritilgan kartochka olib tashlanadi va zarur bo'lsa, boshqa manbalardan foydalaniladi.

Bugungi kunda eng oqilonasi bu hisobotlarning barcha turlarini avtomatik ravishda olish imkoniyatini beradigan shaxsiy kompyuterlar va maxsus dasturiy ta'minot yordamida amalga oshiriladigan hujjatlarning bajarilishini avtomatlashtirilgan nazorat hisoblanadi.