O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Madaniy-tanishuv turizmi
. 
Turistning madaniy dunyoqarashini 
kengaytirishga bo‗lgan ehtiyoji ushbu turizm turining asosini tashkil 
etadi. Bu turizm madaniy qadriyatlar bilan tanishib, turist o‗z 
xohishi asosida bilim olish imkoniyatiga ega bo‗ladi.
Sport turizmi
.
Sport turizmining 2 ta turi mavjud: aktiv va 
passiv. Aktiv sport turizmining asosini sportning ixtiyoriy turi bilan 
shug‗ullanish ehtiyoji tashkil etadi. Passiv sport turizmida esa – 
sport turiga qiziqish, asosan kuzatuv tashkil etadi. Sport turizmi 
oxirgi vaqtlarda ancha faollashib borib, uning tarkibiga quyidagi 
sport faoliyati kiritilmoqda: 
Suv turizmi
– suv resurslariga ega bo‗lgan mamlakatlarda qadim 
zamonlardan ma‘lum bo‗lgan faol harakatlanish faoliyati hisob-
lanadi. Oxirgi vaqtlarda yangi zamonaviy shakllarining yaratilishi 
ushbu turizm turining o‗sishiga olib keldi. Bunga, asosan, turistlar 
20
M.Xoshimov ―Speleoturizm‖. Adabiy-publitsistik nashr. –S.: ―Zarafshon‖ nashriyoti, 2009, 18 b. 
21
X.M.Mamatqulov ―Xizmat ko‗rsatish sohasiga oid atamalar va iboralar izohli lug‗ati‖. T.: ―Iqtisod-
moliya‖, 2010, 372 b. 

---

63 
tomonidan xarid qilinadigan yoki ijaraga olinadigan turli hajmdagi 
yoki ko‗rinishdagi suv transportidan foydalanishning kengayshi 
katta ta‘sir ko‗rsatmoqda. Bu turizm turi infratuzilmasining asosini 
sport bandargohi tashkil etadi. 
Qishqi sport
. Qishgi sport amaliyoti an‘anaviy turistik 
faoliyatlardan biri hisoblanadi. U turli ko‗rinishlarga egadir: alp 
chang‗ilari, tog‗ chang‗ilari va boshqalar. Odatda, qishgi turizm 
tog‗dagi qishgi stansiyalarda tashkil etiladi. 
Ovchilik va baliq ovi
. Bu turizm ham an‘anaviy turizm 
turlaridan biri bo‗lib, ma‘lum belgilangan qoidalar asosida tashkil 
etiladi, ya‘ni unda ishtirok etish uchun maxsus ruxsatnoma va 
litsenziyalar talab etiladi. Ovchilik va baliq ovi geografik joylashuv, 
fasl va hayvonlar hamda baliqlarning ba‘zi turlarini saqlash 
maqsadida joriy qilingan cheklovlar va ruxsatlarga bog‗liq holda 
tashkil etiladi. Ovchilikning bir turi sifatida Afrikaning qo‗riqxo-
nalarida tashkil etiladigan safarilarni kiritish mumkin. Shuni ta‘kid-
lash kerakki, sport turizmining bu turi ixtisoslashgan hisoblanib, 
o‗zining tarafdorlariga egadir. 
Golf
sport turizmining bir turi hisoblanib, Buyuk Britaniyada vu-
judga kelgan va keyinchalik boshqa mamlakatlarga keng tarqalgandir.
Shuni ta‘kidlash kerakki, sport turizmi keng infrastrukturaga 
ega bo‗lishi kerak. Uning tarkibiga sport uskunalarini ijaraga berish 
joylari, xizmat ko‗rsatish hududlari, kiyim almashtirish xonalari, 
texnik xizmat ko‗rsatish xizmatlari, maxsus inshootlar (maydonlar, 
kortlar, basseynlar va boshqalar) kiritiladi. Katta xavf-xatar va 
jarohat olish ehtimolining yuqoriligi tibbiyot punktlarining 
mavjudligini talab etadi. Bundan tashqari, joylashuv, ovqatlanish 
obyektlari, do‗konlar, diskotekalar va shu kabilarni o‗z ichiga 
oladigan qo‗shimcha xizmatlar uchun hududlar ham bo‗lishi kerak.