O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Mehmonxonalar konsorsiumlari. Integratsiyalashgan mehmonxonalar
zanjiri tomonidan o‘tkir raqobat sharoitida mustaqil otellar mehmonxonalar konsorsiumlariga birlashadilar. Bunday tashkilotlarga a’zo bo‘lish yo‘li bilan ular xizmatlarga yo‘l ochib olishadi. Bunda ilgari nufuzli hisoblangan
integratsiyalashgan mehmonxonalar zanjiri huquqiy va iqtisodiy munosabatlarda mustaqilligicha qolaveradilar.
Ko‘pincha otellar konsorsiumlarga zahiralashtirilgan global kompyuter tizimiga abonent bo‘lish uchun kiradilar. Tobora ko‘proq turagentlar turistik mahsulotlarni bronlashtirishda telefonlashishi va faksdan kompyuter tizimi foydasiga voz kechishayapti. Shuning uchun unga qo‘shilish kichik xususiy otellar uchun yirik tijorat muvaqqiyatiga erishish bilan teng. Bundan tashqari mustaqil otellar hamkorligida reklama kompaniyalari, marketing tadqiqotlari o‘tkazadilar.

Markazlashgan holda uskuna sotib oladilar, katta

harajat talab

qiladigan, lekin

aloxida

o‘zlarining kuchlari yetmaydigan

boshqa faoliyat

turlarini

birgalikda

amalga

oshiradilar. Kuchlarini birlashtirish

orqali konsorsium

azolari

operatsiya

ko‘lamini tejashni

yutishadi. Zarurat

tug‘ilganda ular texnik yordam,

menejment

masalalari bo‘yicha maslaxatlar olishlari, mijoz xaqidagi

ma’lumotlar

bazasidan

foydalanishlari mumkin.

Mustaqil mexmonxonalar zajiri korparativlarga nisbatan kam va ular

unchalik to‘g‘ri emas. Bu yerda ko‘p narsa ko‘ngilli

birlashuvga

kirish shartlariga

bog‘liqdir. Agar «Loji de Frans»

konsorsiumida

yillik

badal

bor yo‘g‘i 205

dollarni tashkil etsa, a’zolari soni 3,7 mingdan oshsa Germaniyaning

«Es-Er-Es

Xoutelz

Shtaygenberger» zanjirida

yiliga 18 dan 48 minggacha dollar to‘lash

talab etiladi. Unga

kirgan otellar

soni esa

atigi 350 ta. Umman olganda 20 ta

yetakchi mustaqil mehmonhonalar zanjirida 2.9mln. birlik

xona fondi bilan 19.5

mingta mehmonhonalar mavjud edi.

Yirik konsorsiumlar ro‘yxatini «Yutel Interneshnl» boshqaradi. Unga 1939 yilda amerikalik yozuvchi va sayohatchi Genri Yutel asos solgandi. Ikki oteldan ish

234

boshlagan kompaniya deyarli 10 yil ichida aql - bovar qilmas yutuqlarga erishdi. Bugungi kunda u jahonning 137 mamlakatida xalqaro mehmonxonalar zanjirini va kichik mustaqil mehmonxonalarni o‘ziga birlashtirgan. Konsorsium otellarga marketing kompleksini ishlab chiqish va amalga oshirishda turistik mahsulotlar harakatida hamkorlik qiladi. Kadrlar tayyorlaydi, turistik bozorning xilma - xil segmentlarini o‘rganadi. U sharqiy Yevropa, Amerika va Isroil singari mamlakatlar va yangi hududlarni o‘zlashtiradi. «Yutel Interneshnl» yangi texnologiyalarni joriy etish, zahira o‘rinlarini yaratish tizimini kengaytirish va takomillashtirishga 22 million dollar sarfladi. U o‘zining jihozlangan «Yutel Konnekt» bronlashtirish kompyuter tizimiga ega. Bu zanjirga kirgan barcha otellar xizmat ko‘rsatadi. «Yutel Konnekt» yangi avlod mehmonxona biznesi joriy etilyapti. U aloqalarning faksimal, elektron va boshqa turlariga mo‘ljallangan (jadval 20).