O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

4. 
 
Yer tuzish samaradorligi va uni iqtisodiy asoslash 
 
Yer tuzish nazariyasi nuqtai nazaridan uning jamiyatdagi o‘rnini va ahamiyatini aniqlash uchun 
uning samaradorligini aniqlash, yerdan oqilona foydalanishni tashkil etish bo‘yicha tadbirlarni 
iqtisodiy asoslash katta ahamiyatga ega.
Yer tuzish yordamida ishlab chiqarishning asosiy omillari - yer, mehnat va kapital orasida son 
va sifat jihatdan mutanosiblik, balanslanganlik ta’minlanadi, ularning o‘zaro bog‘langan holda 
tashkil etilishi amalga oshiriladi. U yoki bu tadbirlarning foydaliligi jamoa ishlab chiqarishi 
rivojlanishi va tabiiy resurslardan foydalanish bilan bog‘liq baholanadi. Shu sababli, yer tuzishning 
ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy samaradorliklari ajratib ko‘rsatiladi.
Ekologik samaradorlik melioratsiya, buzilgan yerlarni rekultivatsiyalash, tuproqlarni 
eroziyadan himoya qilish, har xil tabiatni muxofaza qilish choralari va sh.o‘. hisobiga erishiladigan 
atrof muhit ahvolini yaxshilash va tabiiy resurslarni kengaytirilgan qayta tiklash bilan ifodalanadi.
 Yer tuzishning iqtisodiy samaradorligi mahsulot chiqishining ko‘payishi, ishlovchilar 
daromadlarining va ishlab chiqarish tarkibini va uning hududiy joylashishini optimallash, yer 
Tuman yer tuzish chizmalaridan 
yerlarni qishloq xo‘jaligi uchun o‘zlashtirish, 
trasformatsiyalash va yaxshilash bo‘yicha tadbirlarni rejalashtirish; noqishloq xo‘jalik 
foydalanuvchilarga yerlarni ajratishni asoslash; fermer xo‘jaliklari yerdan 
foydalanishlarini, shirkatlar yer
 
egaliklarini va sh.o‘. tashkil etish; eroziyaga qarshi va 
tabiatni muhofaza qiluvchi choralarni amalga oshirish; xo‘jaliklar va birlashmalarning
 
rivojlanish dasturlariga ularga biriktirilgan yerlarning sifati va joylashgan o‘rnini