O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Qishki ta’tilda 

 

Mana  maktab  ham  yakunlab  qoldi.  Biz  qishki  ta`tilda  mazza  qilib  dam 

oldik. Ertalabdan qor yog`ar edi. Tarnovlardan sumalaklar osilib turibdi. Hamma 

yoq  xuddi  gilam  tashlab  qo`ygandek  oppoq  edi.Qor  tizza  bo`yi  bilan  barovar 

edi.  Men  issiq  kiyinib  o`rtoqlarim  bilan  qor  bo`ron  o`ynadim,  keyin  sirpanchiq 

uchdik,  so`ng  uyga,  kirib,  qo`llarimizni  batareyaga  qo`yib  isitib  oldik.  Ertasi 

kuni biz oilamiz bilan chimyonga bordik. U yerda konki uchdik, maza qilib dam 

---

olib  qaytdik.  Ta`til  tugagach,  maktabga  borib,  o`qtuvchimizga  hammasini 

gapirib berdik.  

 

’’Tasdiq  va  inkor  so`z  -  gaplar’’  mavzusini  o`rgatishni  darslikdagi 

materialni  bayon  qilish  bilan  boshlash  mumkin.  Bunda  o`qituvchi  quyidagi 

material  bilan  o`qtuvchilarni  tanishtirdi.  Tasdiq  va  inkor  so`z  –  gaplar  gap 

tarkibida  keladi,  ular  so`zlovchining  aytilayotgan  fikrga  munosabatini,  fikrning 

tasdiq  yoki  inkor  etilishini  bildiradi.  Tasdiq  va  inkor  so`zlar  gap  boshida  kelib, 

gap bo`laklarida maxsus pauza bilan ajratib aytiladi. Bu so`zlarga ha, yo`q, xo`p, 

xo`sh, kabi so`zlarni kiritish mumkin.  

-  Xo`p  qaysi  bo`limga  bor  deysiz  ?  –  Oltinchiga.  –  Yo`q, 

Rahimanikiga tushaman.  

-  Shu kartaga tushasanmi? – Ha, shunga o’quvchilar keladi hozir  

      / H.No`mon./ 

Tasdiq va inkor gap o`rnida ham kelishi mumkin.  

-  Hikoyani o`qidingmi?  

-  Ha  

-  She`r  yodladingmi? 

-  Yo`q 

 Tasdiq  va  inkor  so`zlarni  mustahkamlash,  o`quvchilarning  nutqini  o`stirish 

maqsadida mashq ishlandi. Buning uchun quyidagi terma gaplardan foydalanish 

tavsiya etiladi.  

1. Ha, yana bir kichik stansiya qolibdi, nima qilobsan? /R.Fayziy/. 2.Yo`q, 

men  danagini  derazadan  tashlab  yuborganman.  3.  Xo`p  qaysi  bo`limga  bor 

deysiz?  Yo`q  Raximanikiga  o`taman.  /  H.No`mon./.  4.Xo`p  suvga  tushsa 

ko`rma, ariqni yoqalab yur./Oybek/. 5.Xo`sh, men ertaga boraman.  

O`quvchilar o`qtuvchi rahbarligida terma gaplarni navbat bilan o`qib, gap 

tarkibidagi tasdiq va inkor so`zlarni aniqlab aytilar. Mashq ishlangach, ijodiy ish 

bo`ladi.  O`qtuvchi  o`quvchilarga  tasdiq  va  inkor  so`zlarni  qatnashtirib  gaplar 

tuzishni  topshiradi.  O`quvchilar  tasdiq  va  inkor  so`zlarni  qatnashtirib  gaplar 

tuzadilar. Ikki- uch o`quvchining ishi o`qitish orqali tekshiriladi.  

---