O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti «kasbiy ta’lim»

3-rasm. Barqarorlashgan laminar (A) va turbulent(B) suyuqlik oqimining quvur kesimi bо‘yicha oqim tezligining taqsimlanishi.
Laminar oqimda suyuqlikning oqish rejimi qovushqoq va qovushqoq-gravitatsiyali bо‘lishi mumkin. (3-rasm, A). Laminar rejimda о‘rtacha issiqlik berish koeffitsiyentni xisoblash uchun quyidagi kriterial tenglama tavsiya etiladi:

; (8)

bu yerda belgilovchi temperatura sifatida suyuqlikning temperaturasi olinadi, belgilovchi о‘lcham esa-ekvivalentli diametr:

; (9)

bu yerda F,P-kanal kesimning yuzasi va perimetri.

(8)-chi formulani har qanday suyuqlik uchun qо‘llash mumkin va shartda kanalning uzunligi buyicha о‘rtacha issiqlik berish koeffitsiyenti beradi. Pr mezoni devorning о‘rtacha temperaturasi bо‘yicha aniqlanadi. Pr/ Pr tavsif issiqlik oqimining yо‘nalishini hisobga oladi.

Turbulent oqimda intensiv aralashtirish natijasida yadro kesimi bо‘yicha suyuqlikning temperaturasi amalda bir xil bо‘ladi (16-rasm, B). Temperaturaning keskin о‘zgarishi faqat chegara qatlam ichida kuzatiladi. Turbulent oqimlar uchun quyidagi kriterial tenglama tavsiya etiladi

; (10)
Bu yerda belgilovchi kattaliklar (8) tenglamadagi kabi olinadi.

Pr=0,7…2500; va bо‘lganda (10)-chi formulani barcha tomchili va gazsimon issiqlik tashuvchilar uchun qо‘llash mumkin.
Jismning kо‘ndalang oqib о‘tishida issiqlik berish
Kо‘pchilik issiqlik almashish apparatlarda (suv-quvurli qozonlar, havo qizdirgichlar, ekonomayzerlarda) quvurlar issiqlik tashuvchi oqimga kо‘ndalang joylashtiriladi. Quvurlarni kо‘ndalang aylanib о‘tishda issiqlik tashuvchi oqim bо‘linadi, quvur orqasida uyurmali soha paydo bо‘ladi (4-rasm, A).