O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti Kimyo yo’nalishi II kurs 018-66 guruh talabasi Maxmarasulov Mansurning

1. Cho‘kmani eritish uchun unga KNO₂ ishtirokida 6 N HNO} eritmasi qo‘shiladi va eritma biroz qizdiriladi. Natijada ikkinchi gruppa kationlari sulfatlaridan boshqa barcha cho‘kmalar eritmaga o‘tadi. Nitrat kislotada eritgandan so‘ng ham cho‘kma qolsa, aralashmada sulfatlar bo‘lgan bo‘lishi mumkin.

2.Taxminiy sinashlar. Agar faqat uchinchi gruppa kationlari tekshirilayotgan bo‘lsa, aralashmada temir (III), temir (II) va fosfat ionlar borligi tekshirib ko‘riladi.

Fosfatlarni topish.Fosfatlar borligini tekshirishda mayda chinni kosacha yoki tigelga 2-3 tomchi tekshiriladigan eritmadan tomizib, unga 2-3 tomchi konsentrlangan nitrat kislota eritmasi qo‘shiladi va aralashma qurigunicha bug‘latiladi. Bunda aralashmadagi fosfatlarni (NH₄)₂MoO₄ bilan topishga xalaqit beradigan HCl eritmadan yo‘qotiladi. Quruq qoldiqqa 2-3 tomchi HNO₃ va 2-3 tomchi NH₄NO₃, hamda 3-5 tomchi (NH₄)₂MoO₄ qo‘shiladi. Aralashmada yetarli konsentratsiyali fosfat ioni bo‘lsa, sovuq sharoitda ham sariq rangli (NH₄)₃H₄[P(Mo₂O₇)₆] cho‘kma hosil bo‘ladi:
N ₃RO₄+ 12(NH₄)₂MoO₄+ 21HNO₃  (NH₄)₃H₄[P(Mo₂O₇)₆] +21NH₄NO₃ + 10H₂O
Agar aralashmadan fosfat ioni topilsa, uni eritmadan yo‘qotish zarur.