O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muxandislik iqtisodiyot instituti iqtisodiyot fakulteti

2.3.  Qishloq  xo’jaligini  moliyalashtirishda  tijorat    banklarining  

imtiyozli  kreditlardan foydalanish  tahlili. 

«Qishloq  xo’jaligi korxonalarining davlat ehtiyojlari  uchun  xarid qilinadigan 

paxta va g’alla yetishtirish xarajatlarini tijorat banklari tomonidan kreditlash tartibi 

to’g’risida»gi  Nizomga  asosan  tijorat  banklari  tomonidan  ushbu  kreditlar  qishloq 

xo’jaligi  korxonalariga  muddatlilik,  to’lovlilik,  ta’minlanganlik  hamda  maqsadli 

foydalanish  shartlarida  davlat  ehtiyojlari  uchun  xarid  qilinadigan  g’alla  va  paxta 

xomashyosi  yetishtirish  xarajatlarini  moliyalashtirish  maqsadlarida  beriladi. 

Kreditlar  tegishli  qishloq  xo’jalik  mahsuloti  boyicha  qishloq  xo’jaligi  korxonalari 

bilan 

yakuniy 

hisob-kitoblar 

tugaguncha, 

lekin 

g’alla 

yetishtirishni 

moliyalashtirishga  ajratilgan  kreditlar  boyicha  12  oydan  va  paxta  xomashyosi 

yetishtirishni  moliyalashtirishga  ajratilgan  kreditlar  boyicha  18  oydan  ko’p 

bo’lmagan muddatga, qaytarish muddatini uzaytirish huquqisiz beriladi. 

   Qishloq  xo’jaligi  korxonalariga  davlat  ehtiyojlari  uchun  xarid  qilinadigan  

g’alla va paxta xomashyosi yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirish maqsadlariga 

banklarimiz  tomonidan  imtiyozli  shartlar  asosida  kreditlar  yillik  3  foiz  stavkada 

ajratilmoqda.  Mazkur  kreditlar  ish  haqi  va  unga  tegishli  ajratmalarni  to’lash, 

mineral  o’g’it  va  o’simliklarni  kimyoviy  va  biologik  himoya  qilish  vositalarini 

hamda  yoqilg’i-moylash  mahsulotlarini  xarid  qilish,  MTPlar,  muqobil  MTPlar  va 

qishloq  xo’jalik  texnikasi  mavjud  bo’lgan  boshqa  xo’jalik  sub’ektlarining 

xizmatlari  boyicha  to’lovlarga,  lizingga  (moliyaviy  ijaraga)  berilgan  texnika 

vositalarining  lizing  to’lovlariga,  SIUlar  (suv  iste’molchilari  uyushmalari) 

xizmatlari, yagona er solig’i, elektr energiyasi, urug’lik uchun to’lovlarga ajratilib 

kelinmoqda. 

---

53 

 

 Respublikamiz hukumati tomonidan fermer xo’jaliklarini moliyaviy qo’llab-

quvatlash  va  rivojlantirish  borasida  olib  borilayotgan  tizimli  tadbirlar  natijasida 

yildan-yilga 

fermer  xo’jaliklarining  mamlkat  agrar  tarmog’idagi  o’rni 

mustahkamlanib,  yaratilayotgan  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlari  hajmida  ularning 

salmog’i ortib bormoqda. 

Biz quyidagi  5-jadvallarda Nishon tumanida qishloq xo’jaligi mahsulotlarini 

ishlab chiqarshning asosiy ko’rsatkichlari bilan tanishishimiz mumkin.