O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Reagent xo„jaligi va aralashtirgich
. Reagent xo„jaligi reagentlarni 
tayyerlash va dozalash uchun xizmat qiladi. Reagent xo„jaligida xizmat 
ko„rsatishda ishchilar maxsus kiyimda bo„lishlari va ishdan son dush qabul 
qilishlari kerak. 
Reagentni torazida tortish va dozalash maxsus protivogazlarda utkaziladi. 
Omborlarda 30 kunli reagent saqlanishi zarur (eng kami 7 kunli). 
Quruq reagentlarni saqlash yopiq va ventilyatsiyalashtirilgan xonalarda 
o„tkaziladi. Eritma va gazsimon reagentlarni omborlarda saqlash maxsus davlat 
texnik havfsizlik qoidariga bog„liq holda bajariladi. Ballon va bochkalarda xlorni 
saqlash maxsus yopilgan, ventilyatorlar bilan jihozlangan bo„lib boshqa binolardan 
kamida 300 m masofada joylashadi. 
Aralashtirgichlarda reagentlarni tez va tekis aralashtirilish o„tkaziladi. Nam 
hissalashda aralashtirish 1-2 min, quruq hissalashda esa > 3 min o„tkaziladi. 
Aralashtirish tezligi 0,3 – 0,6 dan 1 m/s gacha. 
Aralashtirgichlarni kuzatish, tozalash va joriy remontlarni bajarish reja 
bo„yicha ish kam bo„lgan davrlarida o„tkaziladi. 
Reaksiya kamerasi. 
Reaksiya kamerasida parchalar hosil bo„lish jarayoni 
o„tadi. R.k. ishlatishda suv harakati kamerani bosh qismida 0,2 – 0,3 m/s dan 0,05 - 
0,1 m/s gacha saqlanishi zarur. Suv harorati pasayishi koagulyatsiya jarayonini 
to„g„ri o„tkazilishiga ta‟sir qiladi. Parchalar hosil bo„lish shartlari – suv yumshoq 
bo„lganda pH = 5 – 6, qattiq va loyiqali suvlar uchun pH = 6,5 – 7,5. Dastlabki 
suvni xlorlash koagulyant mikdorini 20 – 50 % ga kamaytiradi. 

---

Reaksiya kamerasi va aralashtirgichlar kamida yil davomida 1 marta 
tozalanadi va 5 % temir kuporosi bilan yuviladi. Sungra 25 % xlor eritmasi bilan 
dizenfeksiyalanadi. 
Tindirgichlar. 
Vertikal va gorizontal tindirgichlarni ishlatishda cho„kindini 
to„planishi ustida nazorat qilib turish va kamida uch oyda bir marta suvni 
tindirgichda teng tarqatilishini hamda tarnovlar va lotoklar holatini tekshirib turish 
zarur. 
Yig„ilgan loyqalarni tindirgichdan chiqarish kamida yiliga bir marta, odatda 
ko„p suvli davri oldida amalga oshiriladi.