O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

Yechish: 

1– ilova P1.1 jadvaldan tayyorlanish davrida nazorat qilinadigan tо‘g‘ri 
08GBYU (
vaqt

= 510MPa,
oq

= 350 MPa) pо‘latdan tayyorlangan chokli quvurni 
topamiz. Bunday usulda tayyorlangan quvur 2.1-jadvalga muvofiq K
1 
= 1,4. Diametri 
530 mm.li quvur uzatma uchun K
n
= 1, ishlash sharoiti uchun koeffitsiyent m
0 
=
0,95. 

32.2-formula orqali metalning hisobiy qarshiligini aniqlaymiz
9
,
327
1
4
,
1
9
,
0
510
1




R
MPa. 

Yuklamadagi ishonchlilik koeffitsiyenti
1
,
1
1

n
. 32.1 –formula bо‘yicha quvur 
uzatma devorini qalinligini aniqlaymiz:
0056
,
0
)
9
,
327
4
,
6
1
,
1
(
2
530
,
0
4
,
6
1
,
1








m. Olingan 
devorning qalinligini eng yaqin katta qiymatgacha 
007
,
0

ishonch

mm sortamentga teng 
bо‘lguncha yaxlitlab olamiz.

Haroratning maksimal musbat va manfiy absolyut qiymatlarini farqini quyidagi 
formula 2.8 yordamida aniqlaymiz:
8
,
39
10
06
,
2
10
12
9
,
327
3
,
0
5
6
)
(









T
grad; 
9
,
92
10
06
,
2
10
12
)
3
,
0
1
(
9
,
327
5
6
)
(










T
grad; 
Keyingi hisoblarni davom uchun ΔT = 92,8 grad. qiymatni qabul qilamiz 

Bо‘ylama о‘qli siquvchi kuchlanishni (32.5) formula yordamida aniqlaymiz: 
7
,
69
007
,
0
530
,
0
4
,
6
1
,
1
3
,
0
9
,
92
10
06
,
2
10
12
5
6












buyN

MPa. 

---

477 
Metallning ikki о‘qli kuchlanish holatini hisobga oluvchi 32.4-formula 
yordamida ψ
1
koeffitsiyentni hisoblaymiz 
877
,
0
9
,
327
7
,
69
5
,
0
)
9
,
327
7
,
69
(
75
,
0
1
1






Neftmahsuloti uzatmasining devorini qalinligini (32.3) formula yordamida 
aniqlaymiz 
00634
,
0
9
.
327
0877
4
,
6
1
,
1
(
2
530
,
0
4
,
6
1
,
1








m. 
Shunday qilib, devorning qalinligi oldin δ
ishonch 
= 0,007 m qabul qilingan edi 
va sо‘nggi natija sifatida qabul qilinadi. 
Rezervuarlar. 
Rezervuar – suyuqlik va gazlarni saqlashda qо‘llaniladigan 
sig‘imdir (yer ustida va yer ostida о‘rnatiladi). 
Rezervuarlar xizmat qiladi: 
- neftni hisoblash uchun; 
- neftni talab qilingan kо‘rsatgichiga (suvni va mexanik aralashmalarni 
tindirish, siljitish va boshqa) erishish uchun; 
- uchastka chegarasida transport zanjirlarida neftni qabul qilish – chiqarishda 
nomutonosibligi kompensatsiya qilish uchun.
Silindrik rezervuarlar pо‘lat listlardan payvandlangan konstruksiya kо‘rinishida 
bо‘ladi. Silindrik rezervuarlar tayyorlanadigan pо‘lat listlarning о‘lchami: 1000x2000 
va 1250x2500 mm, qalinligi δ ≤ 4mm; 1500x6000 mm , qalinligi δ > 4mm.dan katta. 
Tik va gorizontal rezervuarlar qо‘llaniladi. 
Rezervuarlar
yer ostida va yer ustida о‘rnatiladi. Yer osti rezervuarlarida eng 
yuqori qо‘yish sathi eng past otmetkada joylashgan sathdan 0,2 m past bо‘lgan 
otmetkaga о‘rnatiladi va qolgan rezervuarlar esa yer usti rezervuarlariga kiradi. 
Tik pо‘lat silindrik rezervuarlar
barqaror yopilmalar (TPSR) – eng kо‘p 
qо‘llaniladi. Bu rezervuar silindrsimon korpusdan, о‘lchamlar 1,5x6 m pо‘lat listlardan 
payvandlab tayyorlanadi , listning qalinligi 4 + 25 mm, shitli konussimon yoki 
sferiksimon yopilmadan tashkil topgan. Listning uzun tomoni girizontal joylashtiriladi.
TPSR turidagi rezervualar 100 m
3
.dan 50000 m
3
sig‘imlarda quriladi. Bu 
rezervuarlar 2000 Pa ortiqcha bosimga va 200 Pa vakuumga hisoblanadi. Neftni 
bug‘lanish hisobiga yо‘qotilishini oldini olish uchun rezervuarlar pontonlar va suzuvchi 
yopilmalar bilan jihozlanadi.
Gorizontal pо‘lat silindrik rezervuarlar (GPSR)
zavodda tayyorlanadi va tayyor holda belgilangan joyga keltiriladi. Ularning sig‘imi 3 
m
3
.dan 100 m
3
.gacha bо‘ladi.