O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 2,34 Mb.
bet106/216
Sana13.07.2022
Hajmi2,34 Mb.
#785009
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   216
Bog'liq
Yangi tarix.Q.Nasriddinov.

TAYPINLAR VA BOSHQA XALQ QO'ZG'OLONLARINING
BOSTIRILISHI.
Taypinlar Yantszi vodiysining bir qismida o'z nazoratini o'rnatib mustaqil Xitoy davlatini to'zish uchun kurashmoqda edilar. Garbiy Yevropa davlallari taypinlar harakatini bostirish uchun Sinn hukumati bilan ochiqdan-ochiq ittifoqlilik qildi. Dchqonlar urushi tarixida manjur-xitoy leodallari va Yevropalik-amyerikalik intyerventiarning birlashgan kuchlariga qarshi kurash davri boshlandi.
1860-1864 yillar davomida taypinlar bilan sin va anglo-Frantsuz-amyerika qo'shinlari o'rtasida urush harakatlari davom etdi. Taypinlar davlati qurshovga olinib, birin-ketin uning hududlari ittifoqchilar tomonidan egallanib, 1864 yilning 19 iyulida Taypinlar davlalining poytaxti Nankin ishg'ol qilindi. Xun Syutsyuan oldinroq joniga qasd qildi. taypinlar armiyasiga qo'monlonlik qilgan Li Syuchcn o'ldirildi. Bir sutka mobaynida qo'zg'olonda ishtirok etgan yo'z mingdan ziyodroq Nankin aholisi qirg'in qilindi.
XIX asrning 50-70 yillarida Xitoyda taypinlar qo'zg'oloni bilan bir davrda sinlarga qarshi. hukumatning soliq, milliy va diniy siyosatga qarshi mamlakat shimoli va garbida bir qator xalq qo'zg'olonlari bo'lib o'tdi. Ulardan biri Xitoyning shimoliy-garbiy qismida musulmon diniga e'tikod qiluvchi dunganlarning sin hukumatiga qarshi ko'targan qo'zg'oloni cdi. Qo'zg'olon 3862 yil Shensi provintsiyasida boshlanib, keyinchalik Sinlszyanda davom etdi.
60-yillarning oxirilarida qo'zg'olon ommaviy tus oldi, unda dunganlar bilan birga uygurlar va boshqa xalq vakillari ham qatnashdilar. Sintszyanda mustaqil musulmon davlatini • to'zish uchun bo'lgan kurash davomida uchta xonlik tashqil topdi. Bular markazi Yettishahar bygan Qoshg'or, markazi Urimchi bo'lgan Dungan va markazi Kulja bo'lgan Taranehi xonliklari edi. 1878 yilda sin hukumati sinzyan qo'zg'olonini shafqatsiz ravishda bostirishga rnuvofiq b'ldi. Boyonxu boshchiligida ko'pchilik dunganlar O'rta Osiyoga kelib urnashdilar. Taypinlar va boshqa xalk qo'zg'olonlarini bostirishda 30mln. dan ortiq Xitoy aholisi qurbon qilindi. Bu va chet davlatlarning mustamlakachiligi oqibatida XIX asrning 70-yillarida Xitoy o'ta og'ir ijtimpiy-iqtisodiy inqirozni boshidan kechirdi.



Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   216




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish