O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti

XULOSALAR 
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________ 
 
 
Baho_______ Sana________ ____________imzo 
5-Labartoriya mashg`uloti:
Eritmalar tayorlash uchun idishlarini sterillash. ph-metr va 
kalibrovka bilan ishlash. Genom DNK ajratish uchun eritmalar va asboblarni tayyorlash. 
Ishdan maqsad
: Talabalarni Eritmalar tayorlash uchun idishlarini sterillash. ph-metr va 
kalibrovka bilan ishlash. Genom DNK ajratish uchun eritmalar va asboblarni tayyorlashni 
o`rgatish 
Idishlarni sterilizatsiyalash- Laboratoriyalarda ishlatiladigan idishlarning ko`pchiligini 
probirkalar, kolbalar, turli xajmdagi Petri chashkalari tashkil etadi. Dastlab idishlarni
poroshoklab va turli xil kislota ya`ni kaliy dixrom kislotasi bilan yuvish zarur. Yuvilgan idishlarni 
oqava suvda chayqash keyin dis suvda chayqash tavsiya etiladi va quritish shkafiga qo`yiladi. 
Sterilizatsiyadan oldin bankalarni og`zi paxta probkalar bilan yoki falga qog`oz bilan yaxshilab 
yopiladi. Stakan, kolbalar faqat bo`nigacha yopilishi kifoY.
Keyin idishlarni ikki shaklda sterillash mumkin: 
1. Idishlar aftoklavda 100-40 ° S haroratda 20-40 daqiqa bosim ostida saqlanadi. 
Avtoklavning davomiyligi uning rejimiga bog`liq: 0.5 atmosfera bosimi ostida - 20-40 daqiqa, 1 
atmda. - 15 daqiqa. 
2. Sterilizatsiyalashning quruq usuli bilan, Petri chashkalari, stakanlar, kolbalar qalin 
qog`ozga o`ralgan holda 140 ° C da 2 soat davomida, 180 ° C haroratda - 30 daqiqa davomida 
quritish shkafida sterilizatsiya qilinadi. Yuqori haroratda paxtali probkalar jigarrangga aylanadi 
va qog`oz mo`rt bo`ladi. 

---

Asboblarni sterilizatsiyalash- Asboblar (skalpel, pinset, ignalar va boshqalar) 
sterilizatsiyaning ikkinchi bir turi bilan sterilizatsiya qilinadi. Shprits, qaychi va qisqichlarni 
qaynatish yanada qulay. Metal idishlarni avtoklavga qo`yish mumkin emas: bug` ta`siri ostida 
ular zanglaydi va erib ketadi. Ish davomida yoki ishdan oldin asboblar spirtli stakanga 
joylashtiriladi va spirli lampada ish olib boriladi. Sterilangan idishlar faqat bir martalik tajribada 
qo`llaniladi. Qayta ishlatishdan oldin yana olovga tutiladi yoki spirt lampa ostiga olib boriladi 
ya`ni qayta sterillanadi.
Materiallarni sterilizatsiyalash- Paxta, doka, paxta tolasi, filtr qog`ozi, xalatlar , ro`mol 
aftoklavda 2 atm bosim ostida 25-30 daqiqa davomida sterilizatsiya qilinadi.
Oziqa moddalarni sterilizatsiyalash – Probirka va kolbalarga o`simlik to`qimalari solingandan 
so`ng avtoklavda 0.7-0.8 atm bosimida 115-120 oS temperaturada 15-30 minut davomida 
qoldiriladi. Bunda albatta to`qimaning xajmiga qarab. Agar ozuqa xira bo`lsa, sterilizatsiya rejimi 
notug`ri 
ph-metr va kalibrovka bilan ishlash 
Deyarli barcha ximiklar, biologlar, ekologlar va laborantlar rN-metr dan foydalanishadi, 
eritmani kislotaligi va vodorodli ekanligini aniqlash maqsadida. rN-metr- moddaning rN darajasini 
o`lchash uchun aniq va foydali pribor.
Quyida siz rN-metr dan foydalanish va kalibrovkalash qoidalarini bilishingiz mumkin.