O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Darsning temasi va maqsadi
(darsning plan konspektida yoritilgan). 
 
Ish ob’ektining tanlanishini asoslash. 
Bu darsda o`quvchilar ilk bor rejalash bilan 
tanishadilar. Ana shu nuqtai nazardan keskich uchuv taglik yasash juda mos ish ob’ekti 
hisoblanadi. U to`g’ri to`rtburchakdan iborat, shuning uchun uni rejalashda muxim ish 
usullarini va bazalar tanlashni, bir-biridan baravar uzoqlikdagi parallel to`g’ri chiziqlar 
o`tkazishni, 90° burchak ostida joylashgan to`g’ri chiziqlar chizishni o`rganish mumkin. Bu 
ish o`lchamlarni qo`yish, chizg’ich, chizg’ichgo`niyadan foydalanish bo`yicha mashq qilish 
imkonini beradi. Bulardan tashqari keskich tagligi o`quvchilarga ish vaqtida kerak bo`ladigan 
ijtimoiy foydali predmetdir. Shuning uchun bu ish o`quvchilarda qiziqish uyg’otishi, yuqori 
aktivlnkni vujudga keltirishi mumkin. Nihoyat, taglikni tayyorlashda o`quvchilar oldiga 
ularning qo`lidan keladigan texnik masalani: taglikning vazifasiga qarab uning gabarit 
o`lchamlarini belgilash masalasini qo`yish mumkin. 
 
Bilimlarni shakllantirish va mustahkamlash. 
O’quvchilar bu darsda list metall va uni 
rejalash usullari haqidagi tushunchaga birinchi marta duch keladilar. Shunga qaramay yangi 
materialni bayon etishda asosan suhbat metodi qo`llaniladi, chunki unda o`quvchilarning 
hayotiy tajribasiga, shuningdek ularning I—IV sinflarda qog’oz va gazlamani, V sinfda 
yog’ochni rejalash bo`yicha olgan amaliy tajribalariga tayanish mumkin. 
Suhbat vaqtida o`quvchilarga list metallardan yaoalgan qanday buyum-larni bilishlari 
va ularning qaerlarda qo`llanishini eslash tavsiya etiladi. List metallardan yasalgan ba’zi 

---

buyumlar (konserva va bo`yoq bankalari, elektr armaturasi detallari va hokazolar) namoyish 
qilinadi, list po`lat, mis, alyuminiy, latunning turli namunalari ko`rsatiladi, ana shu 
materiallarning nima deb atalishi va qaerlarda qo`llanishi haqida suhbat o`tkaziladi. Uqituvchi 
kollektiv suhbat natijasida o`quvchilarni turli metallar turli xossalarga (bO’qiluvchanlik, 
elektr o`tkazuvchanlik, havoda oksidlanuvchanlik va hokazolarga) ega, metallar buyumga 
qo`yiladigan texnik talablarga qarab tanlanadi, degan xulosaga olib keladi. 
Shundan keyin «tunO’qa» tushunchasining ta’rifi aytiladi va qora tunO’qa bilan oq 
tunO’qaning muhim farqlari tushuntiriladi.