О„zbekiston respublikasi oliy va о„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti geologiya va konchilik fakulteti

 
Dehqonchilik tavsifi. 
«Navro‗z» massivining asosiy dehqonchilik tarmog‗i - bu paxtachilik hisoblanadi. Bundan 
tashqari keyingi yillarda massivda donchilik va sabzavotchilik ham rivojlanib bormoqda. 2011-2012 
yillardagi suv tanqisligi qishloq xo‗jaligiga jiddiy ta‘sirini ko‗rsatdi. Quyidagi - jadvalda 2014 yilda 
massivdagi ekinlar tarkibi maydonlari keltirilgan. 
4-jadval. 
Qishloq xo‗jalik ekinlar tarkibining dinamikasi 
Ma‘lumki, qishloq xo‗jalik yerlaridan ayniqsa sug‗oriladigan haydalma yerlardan foydalanish 
darajasini yuqoridagi keltirilgan ekin maydonlariga ekilgan ekinlar hosildorligi orqali ham aniqlash 
mumkin. 
№ 
Ekin turlari 
Maydoni, ga 
2014 yil 
1. 
Paxta 
867 
2. 
Don 
780 
3. 
Boshka ekinlar 
87 
Jami 
1734 
Jаdvаldаgi mа‘lumotlаrdаn ko‗rinаdiki, аsosаn ekin mаydonlаri pаxtа vа don ekinlаri bilаn bаnd 
bo‗lgаn. 

---

12 
5-jadval 
Navro‗z massivi buyicha asosiy ekinlar hosildorligi 
Jadvaldagi ma‘lumotlarga asosan qishloq xo‗jalik ekinlarining hosildorlik ko‗rsatkichlari har yili 
turlicha bo‗lgan. Masalan, bug‗doy hosildorligi tahlil davrida 2013 yili eng yukori kursatkich 33,0 s/ga 
tashkil etgan bulsa keyingi 2014 yilga kelib bu ko‗rsatkich 36,0 s/ga ko‗paygan. Paxta hosildorligi tahlil 
davrida deyarli bir meyorda turganligini ko‗rish mumkin. Paxtaning bu ko‗rsatkichlari massivning 
shartnomadagi rejasini bajarish uchun yetarli hosildorlik hisoblanadi. Lekin sabzavot va boshqa ekinlar 
hosildorliklarining 2011 yilga nisbatan pasayganligi kuzatiladi. 
Yuqoridagi ma‘lumotlardan shuni ko‗rish mumkinki, keyingi yillarda ruy bergan salbiy oqibatlar 
natijasida massiv yerlarining meliorativ holati yomonlashishi va yerlarning yaroqsiz ahvolga kelib 
qolishiga olib kelgan. Bu esa massivlarda sug‗oriladigan haydalma yerlardan foydalanish samaradorligini 
oshirish uchun bir qancha tadbirdlarni amalga oshirish zarur ekanligini ko‗rsatadi.