O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muxandislik iqtisodiyot instituti iqtisodiyot fakulteti

2.3. Qishloq xo’jaligini moliyalashtirishda tijorat banklarining
imtiyozli kreditlardan foydalanish tahlili
. 
«Qishloq xo’jaligi korxonalarining davlat ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan 
paxta va g’alla yetishtirish xarajatlarini tijorat banklari tomonidan kreditlash tartibi 
to’g’risida»gi Nizomga asosan tijorat banklari tomonidan ushbu kreditlar qishloq 
xo’jaligi korxonalariga muddatlilik, to’lovlilik, ta’minlanganlik hamda maqsadli 
foydalanish shartlarida davlat ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan g’alla va paxta 
xomashyosi yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirish maqsadlarida beriladi. 
Kreditlar tegishli qishloq xo’jalik mahsuloti boyicha qishloq xo’jaligi korxonalari 
bilan 
yakuniy 
hisob-kitoblar 
tugaguncha, 
lekin 
g’alla 
yetishtirishni 
moliyalashtirishga ajratilgan kreditlar boyicha 12 oydan va paxta xomashyosi 
yetishtirishni moliyalashtirishga ajratilgan kreditlar boyicha 18 oydan ko’p 
bo’lmagan muddatga, qaytarish muddatini uzaytirish huquqisiz beriladi. 
Qishloq xo’jaligi korxonalariga davlat ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan
g’alla va paxta xomashyosi yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirish maqsadlariga 
banklarimiz tomonidan imtiyozli shartlar asosida kreditlar yillik 3 foiz stavkada 
ajratilmoqda. Mazkur kreditlar ish haqi va unga tegishli ajratmalarni to’lash, 
mineral o’g’it va o’simliklarni kimyoviy va biologik himoya qilish vositalarini 
hamda yoqilg’i-moylash mahsulotlarini xarid qilish, MTPlar, muqobil MTPlar va 
qishloq xo’jalik texnikasi mavjud bo’lgan boshqa xo’jalik sub’ektlarining 
xizmatlari boyicha to’lovlarga, lizingga (moliyaviy ijaraga) berilgan texnika 
vositalarining lizing to’lovlariga, SIUlar (suv iste’molchilari uyushmalari) 
xizmatlari, yagona er solig’i, elektr energiyasi, urug’lik uchun to’lovlarga ajratilib 
kelinmoqda. 

---

53 
Respublikamiz hukumati tomonidan fermer xo’jaliklarini moliyaviy qo’llab-
quvatlash va rivojlantirish borasida olib borilayotgan tizimli tadbirlar natijasida 
yildan-yilga 
fermer xo’jaliklarining mamlkat agrar tarmog’idagi o’rni 
mustahkamlanib, yaratilayotgan qishloq xo’jaligi mahsulotlari hajmida ularning 
salmog’i ortib bormoqda. 
Biz quyidagi 5-jadvallarda Nishon tumanida qishloq xo’jaligi mahsulotlarini 
ishlab chiqarshning asosiy ko’rsatkichlari bilan tanishishimiz mumkin.