O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

14.
 
Apparatura, truboprovodlar va armaturalarning muzlagan qismlarini 
ochiq o‘t yordamida isitish ta’qiqlanadi. Isitish faqat bug‘ yoki qaynoq suv bilan 
olib borilishi lozim. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

74 
Xulosa 
 
Respublikamizning rivojlanishida hozirgi zamon neft va gaz sanoati qisqa 
muddatlarda katta muvaffaqiyatlarga erishdi, neft va gaz mahsulotlariga o‘z 
ehtiyojlarini ta’minlash bilan bir qatorda energiya manbalarini chetga sotishni 
yo‘lga qo‘ydi. Yangi neft va gaz obektlari ishga tushirilishi bilan jahon andozalari 
darajasiga javob beruvchi yuqori texnologik quvvatli ishlab chiqarish qurilmalari 
foydalanila boshlandi. 
Neftning tarkibida yengil uglevodorodlar mavjud bo‘ladi, undan samarali 
foydalanishda bu fraksiyalarni yo‘qotilishini bartaraf qilish yo‘llarini o‘rganishda 
chet el va respublikamizda olib borilayotgan ishlarni o‘rganish hamda tahlil qilish 
bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan. Uglevodorodlarni sintez qilish va belgilangan 
jarayon asosida keng gammali qimmat bo‘lgan sintetik materiallarni (spirt, 
kauchuk, plastmassa) olishning bir qator ilmiy va amaliy muammolarni 
muvaffaqiyatli yechish masalalari so‘nggi o‘n yillikda respublikamizning 
“Sho‘rtanneftgaz” MCHJ va “Muborakneftgaz” MCHJ korxonalarining konlarida
jadal o‘rganilmoqdi. Neftkimyo sanoatining jadal rivojlanishi bilan bog‘liq holda 
mustahkam tejamkor xom-ashyo bazasini yaratishda neft va gazdagi yengil 
uglevodorodlarning yo‘qotilishini oldini olish va tiklash muhim masalalardan
hisoblanadi. 
Birinchi o‘rinda bu masalani xalq xo‘jaligi uchun iqtisodiy mohiyatini ko‘rib 
chiqish zarur hisoblanadi. Ishlab chiqarishda chiqindilarni yo‘qotilishi texnika 
taraqqiyoti va ishlab chiqarishning o‘sishi bilan bog‘liqdir. Sanoatda organik sintez 
qilish paydo bo‘lishigacha neft va gazni qayta ishlashda ajralib chiqadigan yengil 
uglevodorodlar kerakmas deb hisoblangan, ikkilamchi mahsulotlar yoqib 
yo‘qotilgan. Konda neftning tarkibidan yengil uglevodorodlarni va mash’alaga 
beriladigan gazlarni ajralishini ta’minlash, yo‘qotilishlarga yo‘l qo‘ymaslik, neftni 
tayyorlash va barqarorlashtirish ishlarini olib borish tahlil qilingan va asoslangan.