O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

9.2. Raqiblarni tahlil qilish elementlari 
 
Raqiblarni  tahlil  qilish  uchun  zarur  ma‟lumotlarni  to‟plash  amalda  deyarli 
har  doim  imkoniyat  chegarasidan  tashqaridagi  bir  holdir.  Shu  sababli  ko‟pincha 
amerikalik  olim  M.Porter  taklif  qilgan  tadqiqotlar  sxemasidan  foydalaniladi.  Bu 
sxema  raqiblarni  tavsiflovchi  to‟rt  asosiy  elementdan  iborat:  1)  bo‟lg‟usi 
maqsadlar;  2)  joriy  strategiyalar;  3)  o‟zi  haqida  tasavvurlar;  4)  imkoniyatlar  (21-
rasm).  
Raqiblar  faoliyatini  tahlil  qilish  tegishli  axborotni  tizimli  tarzda  to‟plash 
bilan bog‟liq. Jami axborotni ikki guruhga ajratish mumkin: 

 
miqdorga doir yoki formal axborot; 

 
sifatga doir axborot. 
 

---

105 
 
Raqibni nima rag‟batlantiradi? 
Raqib o‟zini qanday tutadi yoki tutishi 
mumkin? 
Boshqaruvning barcha darajalarida turli 
faoliyat sohalari uchun bo‟lg‟usi 
maqsadlar 
Zamonaviy strategiyalar.  
Raqib raqobat kurashini qanday olib 
bormoqda? 
Raqib reakstiyasi profili. 
Raqib o‟z mavqeidan xursandmi? 
Raqib qanday strategik qadamlarni tashlashi yoki o‟zgarishlarni amalga oshirishi 
mumkin? 
Raqibning zaif tomoni nimada? 
Raqibning eng kuchli va ta‟sirchan reakstiyasiga nima sabab bo‟lishi mumkin? 
O‟z-o‟zi va tarmoq haqida tasavvurlar. 
Imkoniyatlar.  
Kuchli va kuchsiz tomonlar.