O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

3.Respublika axborotlar tizimi xizmatining marketing tadqiqotlaridagi 
vazifalari. 
Turizmda reklama- turistik xizmatining iste‟molchilari va ishlab- 
chiqaruvchilari orasida aloqa bajarilishini faol vositasidir. Turizm industriyasida 
reklamani farqiy belgilari tarmoqni va uning tovari (turistik xizmatlari) 
spestifikasi bilan aniqlanadi va quyidagilardan iborat, chunki: 

---

88 
 

 
Turistik  reklama    yordami  bilan  uzatiladigan  xabarlarni  xaqiqatligi  va 
aniqligi uchun u katta ma‟suliyatga ega; 

 
An‟anaviy  tovarlar  kabi,  doimiy  sifati,  ta‟mi,  foydaliyligi  yo‟qligi  bilan 
farqlanadigan  turistik  xizmatlar,  reklamani  informastionligi  va  tashviqot  kabi 
funkstiyalarini ustivorlik rivojlanishida muxtoj; 

 
Turistik  xizmatlarni  spestifikasi  turistik  qiziqish  ob‟ektlarini  to‟laroq  aks 
ettiruvchi  ko‟rgazma,  tomosha  vositalaridan  foydalanishni  taxmin  etadi.  Shuning 
uchun bu erda, hech qaerdek ko‟proq kino va fotomateriallar, tasviriy mahsulotlar 
foydalaniladi; 

 
Reklama  turizmni  doimiy  yo‟ldoshi  bo‟lib,  odamlarga  faqatgina  sayohat 
vaqtida  emas,  balki  undan  so‟ng  ham  xizmat  ko‟rsatadi.  Bu  esa  unga  alohida 
ma‟suliyat  yuklaydi  va  o‟ziga  xos,  boshqa  tovar  va  xizmatlar  reklamasiga 
xususiyatli bo‟lmagan xarakterni bag‟ishladi. 
Marketing tizimida harakat qilib, reklama sherik iste‟molchilarga ta‟sir 
qiladigan turagentlarni quvvatli kurash vositasiga aylanadi. 
Zamonaviy  marketing  reklamaga  oldindan  ularga  xususiyatli  bo‟lmagan  
quyidagi sifatlar beradi; 

 
Raqobat kurashini olib borish vositasi va asbobi; 

 
Turistik mahsulotini talab va taklifiga ta‟sirini kuchaytirish vositasi; 

 
Turistik  xizmat  ko‟rsatish  sohasidagi  turli  turistik  tashkilotlar  va 
korxonalarni birlashtirish va kapitalni konstentrastiya qilish uchun katalizatori. 
Ko‟pincha  oddiy  iste‟molchiga  emas,  balki  hamkorlik  bo‟yicha  sheriklarga 
yo‟naltirilgan reklama ishbilarmon deb ataladi. 
Sheriklar  tomonidan  o‟zlashtiriladigan  reklamani  ko‟p  qismi  ommaviy 
axborotlar  vositalari  orqali  o‟tadi.  Ishbilarmon  reklamalar  odat  bo‟yicha 
ixtisoslashgan  ishbilarmon  publikastiyalarda,  yoki  professional  jurnallarda 
joylashadi va bevosita tashkilotlarga pochta orqali jo‟natiladi, yoki ixtisoslashgan 
ko‟rgazmalarda namoish etiladi. 
Ishbilarmon reklama aniq to‟rt turga bo‟linadi: 

 
Turistik korxonalar uchun; 

 
Ulgurji va chakana turistik realizastiya uchun (turoperatorlik); 

 
Mutaxassislar uchun; 

 
Turistik mijozlar uchun. 
Turistik  operatorlar  uchun  reklamada  to‟xtatilib  o‟tamiz,  chunki  u  bevosita 
turistik bozorini shakllantiradi. 
Turistik  operatorlarni  reklamasi-  turistlar  ehtiyojini  qoniqtirish  maqsadida 
vositachilar uchun mahsulot va xizmatlarni reklamasi, ulgurji haridorlarni turistik 
talabini  (gurux  turlari)  va  chakana  savdoni  (individual  turlar)  reklamasi, 
shuningdek qayta sotish maqsadi bilan agentstvolar uchun reklama. 
Turizm  uchun  reklamani  asosiy  tayinlanishi  bo‟lib  realizastiya  xajmini 
o‟stirishdir. 

---

89