О„zbekiston respublikasi oliy va о„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

 

Dehqonchilik tavsifi. 

«Navro‗z»  massivining  asosiy  dehqonchilik  tarmog‗i  -  bu  paxtachilik  hisoblanadi.  Bundan 

tashqari  keyingi  yillarda  massivda  donchilik  va  sabzavotchilik  ham  rivojlanib  bormoqda.  2011-2012 

yillardagi  suv  tanqisligi  qishloq  xo‗jaligiga  jiddiy  ta‘sirini  ko‗rsatdi.  Quyidagi  -  jadvalda  2014  yilda 

massivdagi ekinlar tarkibi maydonlari keltirilgan. 

 

4-jadval. 

Qishloq xo‗jalik ekinlar tarkibining dinamikasi 

 

Ma‘lumki,  qishloq  xo‗jalik  yerlaridan  ayniqsa  sug‗oriladigan  haydalma  yerlardan  foydalanish 

darajasini  yuqoridagi  keltirilgan  ekin  maydonlariga  ekilgan  ekinlar  hosildorligi  orqali  ham  aniqlash 

mumkin. 

 

 

 

 

 

№ 

Ekin turlari 

Maydoni, ga 

2014 yil 

1. 

Paxta 

867 

2. 

Don 

780 

3. 

Boshka ekinlar 

87 

 

Jami 

1734 

Jаdvаldаgi mа‘lumotlаrdаn ko‗rinаdiki, аsosаn ekin mаydonlаri pаxtа vа don ekinlаri bilаn bаnd 

bo‗lgаn. 

---

12 

 

5-jadval 

Navro‗z massivi buyicha asosiy ekinlar hosildorligi 

 

Jadvaldagi ma‘lumotlarga asosan qishloq xo‗jalik ekinlarining hosildorlik ko‗rsatkichlari har yili 

turlicha  bo‗lgan. Masalan, bug‗doy  hosildorligi  tahlil davrida  2013  yili  eng  yukori  kursatkich  33,0 s/ga 

tashkil etgan bulsa keyingi 2014 yilga kelib bu ko‗rsatkich 36,0 s/ga ko‗paygan. Paxta hosildorligi tahlil 

davrida  deyarli  bir  meyorda  turganligini  ko‗rish  mumkin.  Paxtaning  bu  ko‗rsatkichlari  massivning 

shartnomadagi  rejasini  bajarish  uchun  yetarli  hosildorlik  hisoblanadi.  Lekin  sabzavot  va  boshqa  ekinlar 

hosildorliklarining 2011 yilga nisbatan pasayganligi kuzatiladi. 

Yuqoridagi ma‘lumotlardan shuni ko‗rish mumkinki, keyingi yillarda ruy bergan salbiy oqibatlar 

natijasida  massiv  yerlarining  meliorativ  holati  yomonlashishi  va  yerlarning  yaroqsiz  ahvolga  kelib 

qolishiga olib kelgan. Bu esa massivlarda sug‗oriladigan haydalma yerlardan foydalanish samaradorligini 

oshirish uchun bir qancha tadbirdlarni amalga oshirish zarur ekanligini ko‗rsatadi.