О„zbekiston respublikasi oliy va о„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

 

 

1.3. Massivning  ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlari. 

Yerdan foydalanish holati. 

«Navro‗z» massivi asosan qadimdan sug‗oriladigan dehqonchilik mintaqasida joylashgan bo‗lib, 

unda  yetakchi  tarmoq  paxtachilik  va  g‗allachilik  hisoblanadi.  Keyingi  yillarda  massivda  paxtachilik, 

donchilik, sabzavotchilik va bog‗dorchilik tarmoqlari rivojlanmoqda. Massiv hududida yordamchi tarmoq 

hisoblangan chorvachilikda esa go‗sht-sut qoramolchilik va pillachilik rivojlangan. Iktisodiyotning bozor 

munosabatlariga o‗tayotganligi natijasida massiv hududida qator mahsulotlarni qayta ishlash korxonalari 

tashkil etilgan. 

«Navro‗z»  massivi  G‗uzor  tumanining  shimoliy  g‗arb  kismi  kismida  joylashgan.  «Navro‗z» 

massivining  2014  yil  1  yanvardagi  ma‘lumotlarga  kura  umumiy  maydoni  4010  gektar  bo‗lib,  shundan 

ekin  yerlar 2054 gektarni tashkil kiladi. 

3-jadval 

Navro‗z massivining yer fondi 

T/r 

Yer turlari 

Maydoni  

Gektar 

Umumiy 

maydonga 

nisbatan,  

% hisobida 

Qishloq xo‗jalik 

yerlariga 

nisbatan,  

% hisobida 

1. 

 

Haydalma yerlar: 

Sug‗oriladigan 

2054 

1737 

51,23 

43,32 

68,97 

 

 

2. 

 

 

 

 

Daraxtzorlar:  

Shu jumldan: 

Bog‗lar  

Uzumzor 

Tutzorlar 

Terak  

27 

 

9 

- 

18 

- 

0,66 

 

0,22 

 

0,44 

0,91 

 

0,3 

 

0,61 

3. 

O‗tloq va yaylovlar 

831 

20,73 

27,91 

4. 

Bo‗z yerlar 

66 

1,65 

2,21 

 

Jami qishloq xo‗jalik yerlari 

2978 

74,27 

100 

5. 

Tomorqa yerlari 

127 

3,16 

 

---

11 

 

6. 

Dalalarni himoyalovchi ixota daraxtlari 

14 

0,35 

 

7. 

Meliorativ holatdagi yerlar 

490 

12,22 

 

8. 

Qishloq xo‗jaligida foydala-nilmaydigan 

boshqa yerlar 

401 

10 

 

 

Jami massiv chegarasidagi yerlar 

4010 

100 

 

 

Yuqoridagi jadvaldan ko‗rinadiki massiv umumiy maydonining  

51,23  %    ni  haydalma  yerlar  tashkil  qiladi.  Daraxtzorlar  maydoni    27  ga,  bu  esa  umumiy  maydonning 

0,66%  ni  tashkil  etadi.    Yer  maydonining  tahlili  shuni  ko‗rsatadiki,  Massiv  xududida  831  ga  o‗tloq  va 

yaylovlar  mavjud  bo‗lib,  bu  yerlarning  bir  qismini  kelajakda  qishloq  xo‗jaligida  foydalanish  uchun 

o‗zlashtirish  mumkin.  Bular  foydalaniladigan  yer  maydonlarini  kengaytirishning  ichki  imkoniyatlari 

hisoblanadi. Massivdagi  fermer xo‗jaliklari paxtachilik, g‗allachilik, chorvachilik, bog‗dorchilik va yem 

– xashak bo‗yicha ixtisoslashgan. 

Qishloq xo‗jalik yerlari 2978 gektar bo‗lib umumiy yer maydoninng 74,27 % tashkil qiladi.  

Yukoridagi  ma‘lumotlar  massiv  to‗g‗risidagi  umumiy  ma‘lumotlardir.  Shu  bilan  bir  qatorda 

massivning  kelgusidagi  rivojlanish  istiqbollarini  belgilash,  fermer  xo‗jaliklarini  tashkil  etish,  ularga  yer 

ajratish  uchun birinchi  galda  massivning  tabiiy,  ijtimoiy  -  iktisodiy  sharoitlarini  chuqur  o‗rganish  qabul 

qilinadigan yechimlarni har tomonlama asoslashda katta ahamiyatga ega.