O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

 

 

18.3 - rasm. Truba quvurlar tayanchlari. 

a – qо‗zg‗almas, payvandlangan; b – qо‗zg‗almas, xomutlarga mahkamlangan; 

v – harakatchan;  g – g‗ildiraklarga о‗rnatilgan; d – kronshteynga о‗rnatilgan; ye – osma. 

 

---

 

503 

Tayanchlarni tanlash uchun asosiy mezon – bu hisoblangan yuklama qiymatidir. 

Tayanchlar  uchun  GOST  va  normallar  ishlab  chiqilgan.    Tayanchga  tushayotgan 

vertikal yuklama (18.17) va shamol yuklamasi esa (18.18) formuladan aniqlanadi:                                            

                                      

l

q

Q

P

B







5

,

1

                                                           (18.15) 

                                     

l

q

Q

B

BT







5

,

1

                                                          (18.16) 

bu yerda shamolning tezlik napori; D – issiqlik qoplamali truba diametri. Agar,  

atrof-muhit  temperaturasi  0

o

C  dan  past  bо‗lsada,  uzatilayotgan  muhitlarning  truba 

quvurlari  maxsus  xomutli  tayanchlarga  о‗rnatiladi.  Xomut  va  truba  orasiga  yog‗och 

qistirma qо‗yiladi.  Nometall truba quvurlari esa, elastik qistirmalar (masalan, rezina) 

qо‗yish  tavsiya  etiladi.  Ekspluatasiya  jarayonida  texnologik  truba  quvurlari 

tebranishlarga duchor bо‗lishi mumkin. Ushbu hodisaning oldini olish uchun maxsus 

amortizator    va  qо‗shimcha  tayanchlar  о‗rnatiladi.  Odatda,  tayanchlar  og‗ir,  massiv 

poydevorlarga о‗rnatiladi, chunki bunda tebranishlar texnologik qurilmalarning boshqa 

konstruksiyalariga о‗tmaydi.