O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

N

- neft; 

S

- suv; 

G

- gaz; 

D

- drenaj; 

IT

- issiqlik tashigich; 

T-

gazni tenglashtiruvchi chiziq; 

FOSR

- fazalar oralig‗i sathini rostlagich. 

 

14.6.  Yer osti suvlaridan qatlamga  haydashda foydalanish 

 

Bir  qator  konlardagi  mavjud  bо‗lgan  yer  osti  suvli  gorizontlardan,  mahsuldor 

neft qatlamlariga suv haydashda qо‗llaniladi. Yer ostidagi suvli qatlamlar, mahsuldor 

neft  qatlamlardan  yuqori  yoki  pastda  joylashishi  mumkin.  Bunda  suvlarni  haydash 

jarayoni  yopiq  tizim  orqali  amalga  oshiriladi  va  bunda  kislorod  bilan  suvda  erigan 

---

 

404 

temir  oksidini  kontaktlashishiga  yо‗l  qо‗yilmaydi,  chunki  temir  gidroksidi  chо‗kma 

hosil qilishi mumkin. 

Er osti suvini qatlamga haydash sxemasi 14.7-rasmda tasvirlangan. Suv oluvchi 

(1)  quduqdan  о‗z  oqimi  yoki  nasos  (2)  yordamida  shoxsimon  nasos  stansiyalarining 

blokiga  (SHNSB)ga    uzatiladi  va  nasos  yordamida  taqsimlovchi  uzatmalar  orqali 

haydovchi quduqlarga (3) uzatiladi.  

Er  osti  suvlari  bunday  sxemada  mahsuldor  qatlamga  haydalganda,  suv  oluvchi 

inshootlar,  suv  kо‗taruvchi  stansiyalarni  qurish  talab  qilinmaydi.  Yuqori  bosimli 

magistral suv uzatgichlarning uzunligi kamaytiriladi. Bundan tashqari yer osti suvlarini 

mahsuldor qatlamga haydashda majburan haydaydigan sxemadan foydalaniladi, nasos 

qurilmasi  yordamida  suv  suvlilik    qatlamidan  olinadi,  SHNSB-ga  kirmasdan 

tо‗g‗ridan-tо‗g‗ri haydovchi quduqlarga uzatiladi.