O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

Tindirgichni ishlatish tartibi 

qova  suvlar  neftni  tayyorlash  qurilmasida  (NTQdan)  dag‗al  tayyorlashdan  

о‗tgandan keyin taqsimlovchi-taroq orqali filtrning bо‗shlig‗iga olib kiruvchi quvurga 

(9)  kiradi,  u  yerda  bosim  ta‘siri  ostida  kо‗pikli  poliuretan  orqali  filtrlanib 

tindirgichning  bо‗shlig‗ida  tо‗planadi.  Oqova  suv  tozalangandan  keyin  doimiy 

ravishda  shtuser  orqali  tо‗plagichdan  olib  chiqiladi  va  qatlam  bosimini  saqlab  turish 

tizimiga uzatiladi. Tindirgichdan sizib chiqqan neft  doimiy  va davriy holatda shtuser 

orqali  neft  tutqichga  chiqariladi.  Hajmning  tubiga  chо‗kkan  qattiq  aralashmalar 

tо‗planishini kattaligi jadalligiga bog‗liq holda doimiy va davriy chiqarib yuboriladi va 

il tо‗plagichni yuvib chiqarishda suyuqlikning  drenajidan foydalaniladi.  

Oqova  suvlar  tindirgichning  rezervuariga  bir-biriga  qarshi  bо‗lgan  ikki 

tomondagi  quvurlar  orqali  kirib  keladi  va  rezervuarda  suyuqlikni  bir  tekisda 

taqsimlanishini 

ta‘minlaydi 

hamda 

tindirgichning 

hajmidan 

foydalanish 

koeffitsiyentini  oshiradi.  Tindirgichning  yuqori  qismiga  fil‘trlarning  joylashtirilishi 

neft  zarrachalarini  yuqoriga  suzib  chiqishini  kamaytiradi  va  suyuqlikning  tindirilish 

muddatini  qisqartiradi.  Kо‗pikli  poliuretan  о‗z-о‗zini  tozalash  rejimida  ishlaydi  va 

regeneratsiya  qilish  talab  qilinmaydi,  filtrlar  12  oy  davomida  almashtirilmasdan  ishni 

ta‘minlaydi 

Tindirgich  ikki  rejimda  ishlaydi:  avtomashtirilgan  va  ―tо‗liq  tо‗ldirilgan‖ 

avtomashtirilgan  rejimda.  Tindirgichning  avtomashtirilgan  rejimda  ishlashi  uchun 

―neft-suv‖ fazasi bо‗linmasining sathi signalizator rostlagich bilan jihozlanadi hamda 

suyuqlikning yuqori va quyi chegaraviy sathiga ham signalizatorlar, tozalangan suvni 

ajratuvchi  mexanizmlar  va  sarf  о‗lchagichlar  о‗rnatiladi.  Tindirgich  tо‗liq 

tо‗ldirilganda  saqlab  qolingan  neftgaz  doimiy  ravishda  oz-ozdan  (5-10  % 

unumdorligida)  oqova  suv  bilan  birgalikda  neft  tutqichga  chiqariladi,  u  yerda  gaz 

utilizatsiya  qilinadi  yoki  mash‘alaga  chiqariladi.  Saqlab  qolingan  neft  NTQsiga 

beriladi. Tindirgichning ―tо‗liq tо‗ldirilgan‖ rejimda ishlashini yengillashtirish  uchun 

---

 

398 

tindirgichning  korpusini  yuqori  zonasida  3-4  ta  namuna  oladigan  jо‗mrak  о‗rnatiladi, 

tozalangan suvni va ushlangan neftni chiqarish chizig‗iga sarf о‗lchagich о‗rnatiladi.