O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

 

9.3.  Kislotali ishlov berishni olib borish texnologiyasi 

Kislotali  ishlov  berishni  olib  borishda  nasos-kompressor  quvurlar  quduqning 

ostigacha tushiriladi. Quduq yuviladi hamma tarmoqlarida sinash ishlari olib boriladi. 

Bunda suv yoki neft qatlamiga yarim karrali bosim bilan suyuqlik haydaladi.  

9.2-rasmda kislotali ishlov berishda quduqning usti jihozlari va bog‗lanmasining 

sxemasi  keltirilgan.  Undagi  teskari    klapan    (10)    nasoslarni    tо‗xtatish  kerak 

bо‗lganda, kislota eritmasini quduqdan oqib chiqib ketishini oldini olishda qо‗llaniladi.  

Quduqlar  suv  yoki  neft  bilan  tо‗ldirilganda,  tizimni  yuvish  va  bosim  bilan  siqishda, 

quvurlar oralig‗idagi zulfin (11) ochiq bо‗lganda va quduq usti zulfini (10) orqali va 

quduq usti armaturasi (1) NQQ-dan nasos agregati (6) yordamida sig‗im idishidan (5) 

kislotali  eritma  quduqqa  haydaladi.  Birinchi  porsiyadagi  eritma  quduqning  tubiga 

---

 

279 

etguncha borguncha haydaladi. Undan keyin esa quvurlar oralig‗ida joylashgan zulfin 

(11) yopiladi va quduqqa hisobiy miqdordagi kislotali eritma qatlam zonasiga (5) kirib 

borguncha  havo  yordamida  haydaladi.  Keyin  esa  nasos  agregati  (6)  tо‗xtatiladi  va 

nasos  agregati  (7)  bilan  NKQ  orqali  kislotali  eritma  sig‗im  idishdagi  (9)  yuvuvchi 

suyuqlik bilan qatlamga bostiriladi.  

Qatlamga  botiriladigan  hisobiy  yuritmaning  hajmiga  NKQ-ning  sig‗imi,  quvur 

orqa  halqa  oralig‗i  hamda  quvurning  sizilish  zonasidagi  qо‗shimcha  200-300  l 

suyuqlik  hajmi  ham  kiradi.  Kislotali  eritma  quvurning  devoridan  qatlam  ichiga 

haydalishi kerak.