O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

3.15-rasm. Elektr yuritgichli plunjerli nasos. 

1-elektr yuritgich; 2-rostlagich; 3-mufta; 4- reduktor; 5- krivoship; 6- shatun; 

7- shayin; 8- qadam rostlagich; 9- kallak; 10- plunjer; 11- rostlovchi skobalar. 

 

Ajratiluvchi  plunjerlar  ikki  qismdan  iborat  bо‗lib,  ular  chaykasi  oxirigacha 

qayrilgan  bо‗lishi  zarur  bо‗lgan  konussimon,  shpilka  bilan  mahkamlangan  va 

shplintlangan  har  bir  plunjer  ikkita  bronza  boshlovchida  yuradi:  silindr  yо‗nib 

kengaytirgichda  joylashtirilgan  fonusli  halqada  va  ustunning  yuqori  qismida 

о‗rnatilgan  vtulkada.  Halqa  va  vtulka  yemirilish  darajasiga  qarab  yangisiga 

almashtiriladi. 

Markazdan  qochma  nasoslar  kimyo  va  neftni  qayta  ishlash  zavodlardagi 

kо‗pgina nasoslar – markazdan qochma nasoslardir. 

Kimyo  sanoatida  turli  neytral  va  agressiv  suyuqliklarni  tortib  chiqarish  uchun 

asosan  X  turdagi  markazdan  qochma  gorizontal  konsol  nasoslarining  1,5  dan  600 

m³⁄ s gacha samadorlikka ega bо‗lgan va 12 dan 150m.suv.ust. gacha ega bо‗lgan 

keng  kо‗lamdagi  tur  о‗lchamlari  qо‗llanilmokda.  Bir  xil  xarakteristikali  nasoslar 

---

 

111 

о‗zining qobig‗ining ishlangan mate-riali, ishchi g‗ildiragining turi, diametriga va 

valning zichlanish konstruksiyasi bilan farqlanadi.  

3.16-rasmda  umumiy  yо‗nalishdagi,  X  turidagi  bir  bosqichli  nasosning 

zichlagich qismi ishlanishining kо‗plab qо‗llaniladigan kо‗rinishi keltirilgan. Nasos 

unifikasiyalangan  t

ayanch  ustunida  yig‗ilgan,  u  kronshteyndan  iborat  bо‗lib, 

kronshteynda  radial  yoki  radial-tayanchli  sharik-podshipniklarda  val  о‗rnatilgan. 

Nasos qobig‗i va qopqog‗i ajratib olinadigan va qistirmada birlashtirilgandir. Nasos 

qopqog‗i  bilan  bir  butunlikni  tashkil  qilgan  qabul  qiluvchi  shtuser,  har  doim 

gorizontal holda joylashgan.