O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

12.5. Quduqlarni alohida ishlatish jihozlari va ularning hisoblari 

Favvorali  qatlamlarni  alohida  ishlatishda  uchlik  turidagi  juft  favvora 

armaturasidan foydalaniladi (12.7-rasm). 

Tizma  boshchasini  ustiga  quvur  boshchasi  о‗rnatiladi,  u  chorbarmoqdan  (9) 

tashkil  topgan  bо‗ladi,  unga  yon  oraliq  orqali  zulfin  (10)  biriktirilgan.  Zulfinning  

yuqoridagi    konussimon  yо‗nilmasiga  ikkita  konussimon  quvur  tutqich  (9,8) 

joylashtirilgan  bо‗ladi  va  ularga  parallel  quvurlar  tizmasi  osiladi.  Chorbarmoqning 

ustiga ikkita о‗tish teshigi bor uzgartma (6) о‗rnatilgan. Yuqoridagi flanetsga qо‗shma 

tо‗g‗ri  oqimli  zulfin  (5)  о‗rnatilgan.  Qatlamning  ish  rejimi  quduq  ustidagi  otma 

chiziqqa о‗rnatilgan shtuserlar yordamida (1;4) boshqariladi. 

Armaturaning yuqori qismiga tо‗g‗ri oqimli markaziy zulfinga (3) librikator (2) 

о‗rnatiladi. Yuqorida keltirilgan jihozning haqiqiy tuguni chorbarmoq (9) hisoblanadi 

va  u  konussimon  quvur  tutqichli  bо‗ladi,  qolgan  tugunlari  va  detallarni    favvora 

armaturasi egallaydi. 

Jihozlar konstruksiyasi yordamida ketma-ket tartibda nasos-kompressor quvurlar 

tushiriladi,  ponali  tutqichlar  va  elevatorlar  bilan  ishlanadi,  preventordan  foydalanish 

hamda quduqni tо‗g‗ri va teskari yuvish amalga oshiriladi. 

Quduq  usti  jihozlari  yuqoridagi  quvurga  buralgan  konduktor  flanetsiga 

о‗rnatiladi  va  boltlar  vositasida  mahkamlanadi.  Chorbarmoqning  yuqori  flanetsiga 

tayanch  flanets  mahkamlanadi  va  unga  teshikli  tayanch  shayba  joylashtiriladi  va  u 

orqali saqlab turuvchi NKQning tizmasi о‗tkaziladi. 

Preventorni  joylashtirish  uchun  tayanch  flanetsdan  yuqoriga  burilgan  kalta 

quvurchali flanets  joylashtiriladi. 

Quduq  nasoslari  bilan  qatlamlarni  ishlatishda  tizma  boshchasining  flanetsiga 

shpilka  yordamida  mahkamlangan  planshaybalardan  foydalaniladi.  Planshaybada  ikki 

pog‗onali yо‗nilma mavjud va unga ikki mufta kirgizilgan. 

Muftalar  va  planshaybalar  oralig‗idagi  tirqish  masofa  halqali  zichlama 

yordamida  germetiklangan.  Muftaning  pastki  qismidagi  rezbaga  nasos-kompressor 

quvurlar, yuqori qismidagi rezbaga esa quduq usti sal‘niklari biriktiriladi. Quduq usti 

sal‘nikining har bir korpusining yonida flanetsli olib chiquvchi chiziq mavjud bо‗lib, 

---

 

360 

qatlam  mahsulotlarini  tashish  uchun  xizmat  qiladi,  yuqori  qismi  esa  zichlama  bilan 

ta‘minlangan bо‗ladi va rostlovchi gayka bilan tortiladi.