|
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘lik bo‘lgan fanning nomi
|
“Anatomiya, fiziologiya va patologiya” fani namunaviy o‘quv rejada belgilangan barcha umumkasbiy va maxsus fanlar bilan chambarchas bog‘liq.
|
O‘qitishning tashkiliy shakli
|
N – nazariy ta’lim;
A – amaliy ta’lim;
NA – birgalikda tashkil etilgan nazariy va amaliy mashg‘ulotlar
|
Dasturga qo‘yilgan talab
|
Majburiy
|
O‘qitish tili
|
Guruhga tayinlangan dars tili asosida
|
Baholash tartibi
|
Joriy baholash tartibiga asoslanib
|
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
|
Yozma,og‘zaki, savol-javob, munozara, test, seminar topshiriq
|
2. O‘quv dasturi mazmuni
№
|
Mavzular nomi
|
Mavzuning qiskacha mazmuni
|
Jami
|
O‘qitishning tashkiliy shakli
|
Mustakil ta’lim
|
1
|
Anatomiya, fiziologiya va patologiya fanining rivojlanish tarixi va uni o‘rganish usullari
|
Anatomiya, fiziologiya va patologiya fani va ularning vazifalari, tibbiyotda tutgan o‘rni. Fanning rivojlanishida Gippokrat, Abu Ali ibn Sino, Pirogov, Aristotel, V. P. Vorobyov, K. A. Zufarov, V. A. Alimov, A. I. Ma’rupov, R. E. Xudoyberdiyev, N.K. Axmedov, N. X. Abdullayev, U. Z. Qodirov, M. S. Abdullaxujayevalarning qo‘shgan xissalari. “Anatomiya, fiziologiya va patologiya” fanini o‘rganish usullari. Patologik anatomiya xizmati va uni Sog‘likni saqlash tizimida tutgan o‘rni.
|
4
|
N-2
|
-
|
2
|
Salomatlik va kasallik. Organizmning muhofaza va kompensator-moslashish reaksiyalari.
|
Salomatlik va sog‘lom turmush tarzining ahamiyati. Kasallik etiologiyasi, patogenezi, organizmga tashqi va ichki muhit omillari, zararli odatlar ta’siri. Kasallik davrlari va oqibatlari, uning oldini olish chora tadbirlari. Tanatologiya: o‘lim turlari, bosqichlari to‘g‘risida tushuncha.
|
4
|
N-2
|
-
|
3
|
Yallig‘lanish. Shikastlanish.
|
Yallig‘lanish haqida tushuncha, uning sabablari, turlari. Yallig‘lanishni keltirib chiqaradigan omillar. Yallig‘lanish bosqichlari, uning kechish davrida organlar va organizmda sodir bo‘ladigan o‘zgarishlar.
Yallig‘lanish belgilarini aniqlash. Fagositoz va uning turlari, bosqichlari. Yallig‘lanishga oid tibbiy terminlar.
Shikastlanish haqida tushuncha, uning sabablari, turlari. Shikastlanishni keltirib chiqaradigan omillar. Distrofiya va uning turlari, kechishi va oqibatlari. Atrofiya va uning turlari. Gipotrofiya haqida tushuncha.
Nekroz turlari va oqibatlari: gangrena, yotoq yaralari. Shikastlanishga oid tibbiy terminlar.
|
|
N-2
|
-
|
4
|
Hujayra haqida ma’lumot. To‘qima tuzilishi, turlari. A’zo va a’zolar sistemasi haqida tushuncha. O‘smalar.
|
Hujayraning tuzilishi, tarkibiy qismi va asosiy xususiyatlari. Hujayraning bo‘linishi, xarakatlanishi, vazifasi.
To‘qimalar tuzilishi, turlari va organizm uchun ahamiyati.
A’zo va uning tuzilishi. Parenxima va stromaning ma’nosi. A’zolar tizimi haqida tushuncha va ularning turlari, vazifalari. To‘qimalar patologiyasi, tuzilishi va organizm uchun ahamiyati.
O‘sma turlari, ularning bir-biridan farqi. O‘smaning kelib chiqish sabablari. O‘sma oqibatlari natijasida organizmda kelib chiqadigan o‘zgarishlar.
|
6
|
N-2
|
2
|
5
|
Suyaklar haqida ta’limot
|
Osteologiya, tayanch-harakat tizimi to‘g‘risida ma’lumot. Suyaklarni tuzilishi, tarkibi, tasnifi. Cuyaklarning turlari va vazifasi. Suyaklarning birikmalari. Bo‘g‘imlar haqida tushuncha. Tana skeleti va uning qismlari: umurtqa pog‘onasi, ko‘krak qafasi, qo‘l va oyoq suyaklari va qismlari. Kalla suyaklarining yuz va miya qismlari. Suyaklarni rivojlanishiga tabiatning va mikroelementlarning ta’siri. Suyaklarni shikastlanishi va uni oldini olish chora tadbirlari. Raxit haqida tushuncha.
|
6
|
N-6 A-2
|
6
|
6
|
Mushaklar xaqida ta’limot
|
Mushaklar tug‘risida umumiy ma’lumotlar. Mushaklar fiziologiyasi. Mushak to‘qimasi tuzilishi, turlari, farqi. Bosh va buyin mushaklari, ularni guruhlarga bo‘linishi, joylashishi, vazifasi.Gavda mushaklari: ko‘krak, orqa, qorin mushaklarini tuzilishi.
Diafragma, qorinning oq chizig‘i, chov kanali tuzilishi va ularning ahamiyati. Qo‘l va oyoq mushaklarini guruhlarga bo‘linishi va ularning vazifasi.
|
6
|
N-6 A-2
|
4
|
7
|
Nafas a’zolari tizimi.
|
Nafas jarayonining organizm uchun ahamiyati. Nafas a’zolarining tuzilishi, joylashishi, vazifasi. Nafas yo‘llariga kiruvchi a’zolarni tuzilishi, joylashishi, qavatlari, ularning vazifasi. Ko‘ks oralig‘ini chegaralari, ahamiyati. Sog‘lom odamda nafas harakatlari va nafas tiplari, o‘pkaning tiriklik sig‘imi – spirometriya. Organizmda gazlar almashinuvi.
Tashqi va ichki nafas. Nafas olish va chiqarish mexanizmi. Chaqaloqlarni birinchi bor nafas olishi. Nafas a’zolari kasalliklari to‘g‘risida tushuncha.
|
6
|
N-4
A-2
|
4
|
8
|
Ovqat hazm qilish a’zolari tizimi.
|
Ichki a’zolar haqida ma’lumot. Ovqat hazm qilishning ahamiyati. Parenximatoz va kovak a’zolar. Hazm trakti va hazm a’zolarining tuzilishi, vazifasi, joylashishi.
So‘lak bezlarining tuzilishi, ahamiyati, shirasining tarkibi. Hazm traktidagi shiralarning tarkibi, ahamiyati va farqi.
Ovqat hazm qilish a’zolari kasalliklari, sabablari va ularni oldini olish chora-tadbirlari.
|
6
|
N-6 A-4
|
6
|
9
|
Ayirish a’zolari tizimi
|
Ayirish jarayonini inson salomatligida tutgan o‘rni. Ayirish tizimiga kiruvchi a’zolarning tuzilishi, joylashishi, vazifasi.
Siydik ayirish a’zolarining kasalliklari, mohiyati, sabablari, oldini olish chora tadbirlari.
Diurez haqida tushuncha. Piuriya, oliguriya, glyukozuriya. anuriya, gemoturiya to‘g‘risida tushuncha. Siydik hosil bo‘lishi va ajralishi fiziologiyasi va patologiyasi.
|
6
|
N-6 A-2
|
4
|
10
|
Reproduktiv a’zolar tizimi.
|
Reproduksiya – organizmning jinsiy ko‘payishi. Reproduktiv a’zolar to‘g‘risida ma’lumot.
Erkaklar tashqi va ichki jinsiy a’zolarining tuzilishi, joylashishi, vazifasi. Erkaklar reproduktiv a’zolari kasalliklari sabablari, oldini olish chora tadbirlari.
Ayollar tashki va ichki jinsiy a’zolarining tuzilishi, joylanishi, vazifasi. Laktasiya, ona sutining ahamiyati. Ayollar reproduktiv a’zolari kasalliklari sabablari, oldini olish chora tadbirlari.
Erkak va ayolning siydik chiqaruv kanalini o‘ziga xos xususiyatlari.
|
6
|
N-4 A-2
|
2
|
11
|
Gomeostaz
|
Organizmning ichki muhiti - hujayra sitoplazmasi, to‘qima suyukligi, limfa va qon. Qonning hosil bo‘lishi, tarkibiy qismlari, vazifasi. Qon ivishi va uning bosqichlari. Leykositar formula va uning ahamiyati. Qon guruhlari va rezus faktor haqida tushuncha. Qon quyishda uchraydigan asoratlarni oldini olish. Qon ivish xususiyatining buzilishiga oid kasalliklar mohiyati, sabablari va ularni oldini olish chora-tadbirlari
|
6
|
N-6 A-2
|
2
|
12
|
Moddalar va energiya almashinuvi.
|
Moddalar almashinuvi – metabolizmning ahamiyati. Moddalar va energiya almashinuvining organizm uchun ahamiyati. Oqsil, yog‘, uglevodlar almashinuvi, ularning organizm uchun ahamiyati va almashinuvining buzilishi. Suv va mineral tuzlar almashinuvi va uning ahamiyati.
Termoregulyasiya – tana haroratining boshqarilishi, energiyaning hosil bo‘lishi, isitma va uning sabablari, bosqichlari, issiq urishi, oftob urishi, qizish va sovuq urishining sabablari, oqibatlari va oldini olish chora tadbirlari.
|
6
|
N-2 A-2
|
1
|
13
|
Ichki sekresiya bezlari
|
Gormon haqida tushuncha. Gormonlarning organizmga ta’siri va ularni tekshirish usullari. Ichki sekresiya bezlarining umumiy tasnifi. Endokrin bezlarning tuzilishi, joylanishi, vazifasi. Endokrin bezlarning gipo- va giperfunksiyasi, kasalliklarining mohiyati, sabablari va oldini olish chora tadbirlari.
|
6
|
N-4 A-2
|
4
|
14
|
Yurak qon-tomirlar, limfa tizimi
|
Yurak qon tomir tizimiga kiruvchi a’zolarning inson organizmi uchun ahamiyati. Yurakni tuzilishi, joylashishi, vazifasi. Yurak fiziologiyasi, mushagining o‘ziga xos xususiyatlari. Yurak topografiyasi, ton haqida tushuncha. Qon aylanishining kichik va katta doiralari va ularning ahamiyati. Qon tomirlarning umumiy tasnifi. Qonning tomirlar bo‘ylab harakatlanishiga yordam beruvchi omillar. Yuqorigi va pastki kovak venalarni hosil bo‘lishi. Limfa sistemasining tuzilishi, limfa suyuqligini tarkibi, ahamiyati. Limfa tomirlari, yo‘llari, tugunlari. Taloqning tuzilishi, joylanishi, vazifasi. Yurak qon tomirlar va limfa tizimida uchraydigan kasalliklarning moxiyati, sabablari va ularni oldini olish chora-tadbirlari.
|
10
|
N-6 A-4
|
6
|
15
|
Asab tizimi
|
Organizmning xayotiy funksiyalarini boshqarilishida asab tizimining ahamiyati. Organizm faoliyatining nerv tizimi vositasida boshqarilishi. Nerv sistemasining turlari, bo‘limlari. Nerv to‘qimasining tuzilishi, vazifasi.
Orqa miyani tuzilishi, joylashishi, vazifasi. Bosh miyaning tuzilishi, joylashishi. Orqa miya va bosh miyadan chiquvchi nerv tolalarining ahamiyati.
Orqa miya chigallari va ularning innervasiya soxalari. Reflekslar va ularning turlari. Bosh va orqa miya kasalliklarining moxiyati, sabablari va oldini olish chora-tadbirlari.
|
6
|
N-4 A-4
|
4
|
16
|
Sensor tizimi
|
Analizatorlar haqida tushuncha. Ko‘ruv analizatorlari. Ko‘zning tuzilishi, joylashishi, vazifasi. Ko‘ruv o‘tkirligi. Ko‘ruv maydoni. Daltonizm. Adaptasiya va akkomadasiya haqida tushuncha.
Eshitish va muvozanat analizatorlarining tuzilishi, joylanishi, vazifasi. Quloqning tuzilishi, joylashishi, qismlari va vazifasi. Korti a’zosini tuzilishi. Tovushni sezish mexanizmi.
Terining tuzilishi, vazifasi, ahamiyati. Sensor tizimi a’zolarining kasalliklari moxiyati, sabablari va oldini olish chora-tadbirlari.
|
6
|
N-6 A-2
|
4
|
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
