O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

mikro usulni qo‘llash tavsiya 
etiladi. 
Laboratoriyada xar doim quyidagini esda saqlash lozim: neorganik birikmalar toksik 
xususiyatga ega bo‘lganlari juda ko‘p va bundan tashqari alangada portlash xususiyatiga ega. 
Laboratoriyada paxta matoli xalatda bo‘lish shart, ximoya ko‘zoynagi bo‘lishi shart. Zaxarli va 
o‘yuvchi ishqor, kislota moddalari bilan ishlaganda ximoya qo‘lqopidan foydalanish shart. 
Laboratoriya stollarida shaxsiy buyumlarni qo‘yish, ustki kiyimlarni ilish va oyoq kiyimlarni 
qoldirish mumkin emas. 
Eritmalarni qizdirish jarayonida probirkaning boshi devor tomonga qaratilishi lozim. Suvda 
yaxshi erimiydigan va probirkada ozroq suv qolganda eritma toshib uchishi extimoli mavjud. 
Organik modda qatlami ostidagi suv qaynab otilish extimoli mavjud. SHuning uchun probirka
bosh qismini iloji boricha xech kim yo‘q tomonga qaratiladi. 
Zaxarli xidli moddalar bilan ishlaganda xavo tortuvchi uskuna tagida ish bajarilishi lozim. 
Ishqoriy er metallari, metallar va galogenlar bilan ishlagandan so‘ng qoldig‘i yo‘qotilishi lozim. 
Kuydirilgan moddalar alangasini qum bilan uchirish lozim.
SHisha idishlar toza yuvilib, quritilishi shart. Organik erituvchilar bilan tozalab yuvib, 
quritilishi shart.
Idishlarni quritish shkafida temperature 110-140
0
S da quriguncha qoldiriladi va usha erda 
sovutiladi. Olovli spirtovka yoki elektroplitkada idishlarni quritish man etiladi. 

---

397 
Laboratoriya ishlarini o'tkazishda zarur asbob-uskunalar. 
Laboratoriya ishini bajarish jarayonida quyidagi asbob uskunalar qo
'
llaniladi: kolbalar, 
probirkalar, pipetkalar va analitik va texnik tarozilar. 
Masala va mashqlar: 
1.
Agar atsetilsalitsil kislotasi tabletkalarining miqdorini aniqlashda titrlash uchun 16,00 ml 
0,1M natriy gidroksid eritmasidan sarf bo‘lgan bo‘lsa, titrlash uchun necha g tortma 
olingan? M.m=180,2. 
2.
0,3 g atsetilsalitsil kislotasi tabletkalarini titrlash uchun necha ml 0,1M natriy gidroksid 
eritmasidan sarf bo‘lgan? M.m=180,2. Miqdoriy tahlil reaksiya tenglamalarini yozing. 
3.
C
7
Η
7
ΝΟ
2
tarkibli moddaning IQ-spektrida: 
λ
max 
3600-3400 sm
-1
(kuchli intensivlikda), 
1720 sm
-1
, 2930-2860 sm
-1
, 760 sm
-1 
da yutilish minimumlari kuzatildi. PMR spektr: 
δ
shkala
4,2 m.u. singlet (2n), 7,2 m.u. multiplet (4n) va 11,2 m.u. singlet (1n). Bu birikmaning 
kimyoviy tuzilishini yozing.