O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi madaniyat vazirligi o’zbekiston davlat konservatoriyasi

Intonatsion (lotincha – baland, yuqori): 
Uning tozaligiga erishish 
uchun avvalo sozandaning cholg’u asbobi sifatli ishlangan va chalininb 
tajribadan o’tgan bo’lishi kerek. Bundan tashqari tovushning toza 
chiqishi ijrochining maxoratiga va kayfiyatiga bog’liq. Shuningdek , 
cholg’udagi qo’shimcha pardalar (dapalnitelnaya aplekatura)ni qo’llash 
orqali ham tovushni past yoki balandligini muvofiqlashtirish mumkin. 
Tovush tembiri:(
tembr fr. – tovush bo’yog’I, tusi, xarakteri
) 
tovush 
sifatining muhim omillaridan bo’lib, xar bir inson ovozi va cholg’u asbobi 
tovushoga xos xsusiyat.
Vibrato – to’lqinlatish, tovush nolasi: 
tovush sifatini boyituvchi 
omillaridan bo’lib, u tovushga o’ziga xos joziba baxsh etadi va g’oya uni 
qizdirib jonlantiradi. 
Tovush kuchi:
tebranish xarakatining kengligi kuchiga bog’liq. Ya’ni 
tovush hosil qiluvchi membrananing tebranish miqyosi – amplitudasi 
qancha keng va kuchli bo’lsa tovush xam shuncha kuchayadi. Dinamik 
o’zgarishlarni uch asosiy taqsimlanadi: 
a) To’g’ti, ya’ni o’zgarmaydigan: 
b) Asta – sekin o’zgaruvchan, pog’onama – pog’ona kuchayib yoki 
pasayib boruvchi turlari mavjo’d: kuchsizdan (pastdan): 
pp-p-mp-mf-f-ff 
kuchliga va aksincha kuchlidan 
ff-f-mf-mp-p-pp 
susayib boruvchi; 
c) Qarama –qarshi – tafovifli (kontrastniy) 
p-f, pp-ff 
va unga aloqador 
urg’ular tovush kuchini oshirish va pasaytirish belgilari sifatida asar 
moxiyatini ochishda xizmat qiladi. 

---

Ijrochilik texnikasi: 
barmoqlar harakati, ijrachilik nafasi, til va 
lablarning xarakatchanligi, chap va o’ng qo’llarning mutanosubligi kabi 
omillar kiradi. 
Ijrochilik xolati: 
cholg’u sozini qanday ushlash, uni chalishga 
xozirlash va chalish uchun (butun ta’na bosh, qo’llar, oyoqlar, 
ambushyur) tayyor bo’lish tushuniladi.