O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Tayanch so’ va iboralar: universal muammoga yo‘naltirilgan, mahsus EHM, matematik soprotsessor, Plotter Grafik planshet, Multimedia Messaging Service (pultli yozuv mashinkalari), videomonitorlar, multimedia vositalar, computer modeli, apparat –dasturiy interfeys.

SHaxsiy kompyuterlarining yaratilishi texnikada revolyutsion xarakterga ega bo‘ldiki, ular ommabop hisoblash mashinalariga aylanib qoldi.

Hozirgi paytda ishlab chiqarish va kundalik hayotda dunyoda millionlab shaxsiy kompyuterlar ishlatilayapti.

Vazifasiga ko‘ra EHMlarni 3 guruhga bo‘lish mumkin:

• 
  universal (umumiy)
  
• 
  muammoga yo‘naltirilgan
  
• 
  mahsus EHM lar
  

Universal EHMlarni qo‘llanish doirasi keng bo‘lib turli tuman injener-texnik, iqtisodiy, matematik, informatsion va boshqa masalalarni yechishga mo’ljallangan.

Muammoga yo‘naltirilgan EHMlar, odatda texnologik jarayonlarni boshqarish bilan bog‘liq bo‘lgan tor doiradagi masalalarni yechishga mo‘ljallangan.

Maxsus EHM lar maxsus tor doiradagi masalalarga yoki bir guruh aniq funktsiyalarni amalga oshirishga mo‘ljallangan.

Ularga, masalan, quyidagilarni misol qilib keltirish mumkin: mahsus vazifalarga mo‘ljallangan dasturlovchi mikroprotsessorlar, adapterlar va kontrollerlar, xisoblash tizimlari qurilmalari va bo‘laklarini ishini o‘zaro muvofiqlashtirib va moslab turuvchi qurilmalar.

O’lchamlari va funktsional imkoniyatlariga ko‘ra EHM larni quyidagi o‘ta katta (super EHMlar), katta, kichik, o‘ta kichik (mikro EHM lar) EHM larga ajratish mumkin.

EHM ning funktsional imkoniyatlari uning asosiy texnik-ekspluatatsion xarakteristikalarini belgilaydi: tezligi, razryadliligi, xotira qurilmalari sig‘imi, tashqi qurilmalar turlari va boshqalar.

EHMlarni yaqin kelajakdagi istiqbollarini quyidagicha tasavvur qilish mumkin.

Hozirgi davrda hisoblash texnikasini asosiy tendentsiyasi - bu EHM larni qo‘llanish sohalarini yanada kengaytirish va buning natijasida ayrim mashinalardan EHM lar tizimiga - hisoblash mashinalari va keng funktsional imkoniyatli va xarakteristikali turli tuman konfiguratsiyali komplekslarga o‘tishdir.

Kompyuterlar asosida vujudga keltiriladigan eng istiqbolli keng maydonlarga yoyilgan ko‘p mashinali hisoblash tizimlari va hisoblash tarmoqlari nafaqat axborotlarni hisoblab qayta ishlashga, balki kommunikatsion axborotli xizmatlar ko‘rsatishga: elektron pochtasi, telekonferentsiyalar o‘tkazish va axborot-spravochnik tizimlarini tuzishga yo‘naltirilgan.

EHMlarning 6-nchi avlodi bo‘lgan neyron arxitekturasiga asoslangan neyro-kompyuterlarni yaratishga qaratilgan ilmiy izlanish ishlari olib borilmoqda.

Hozirgi zamon axborot jarayonlarining apparat ta’minoti computer texnologiyalari bilan bog’liq bo’lib, ularning texnik tuzilishini 3 qismga bo‘lish mumkin: