O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat vazirligi o‘zbekiston davlat konservatoriyasi

1-ko‘rinish: 
1-tor: sol kichik oktava; 
2-tor: re birinchi oktava; 
3-tor: lya birinchi oktava; 
4-tor: mi ikkinchi oktava; 
2-ko‘rinish: 
1-tor: lya kichik oktava; 
2-tor: re birinchi oktava; 
3-tor: sol birinchi oktava; 
4-tor: do ikkinchi oktava; 
1
Mamadaliev F. Intizoring eslagil...-T., 2014. 10-bet. 
2
Ибрагимов O. Фергана-Ташкентские макомы.-T., 2006. 97-bet. 

---

3-ko‘rinish: 
1-tor: sol kichik oktava; 
2-tor: re birinchi oktava; 
3-tor: sol birinchi oktava; 
4-tor: do ikkinchi oktava; 
 
5-ko‘rinish: 
(Bayot sozi-skripkada)
 
1-tor: fa kichik oktava; 
2-tor: re birinchi oktava; 
3-tor: sol birinchi oktava; 
4-tor: do ikkinchi oktava; 
4-ko‘rinish: 
(Bayot sozi-g‘ijjakda)
 
1-tor: fa kichik oktava; 
2-tor: re birinchi oktava; 
3-tor: lya birinchi oktava; 
4-tor: mi ikkinchi oktava; 
Demak, san’atkor qadimiy an’anaviy cholg‘u ijrochiligi sozlanishiga amal 
qilgan. Bu XX asr I-choragi uchun muhim hodisa edi, chunki bu davrda an’anaviy va 
Evropa cholg‘u ijrochilik uslublari “bahsi” kechayotgandi. G‘anijon Toshmatovning 
bu borada an’anaviy va zamonaviy ijro uslublarining har ikkisi ham o‘ziga xos,-degan 
yondoshuvda bo‘lganligini ta’kidlab o‘tish joiz. 
G‘anijon Toshmatov ijrochilik mahoratining an’anaviy lokal cholg‘u 
ijrochiligida yana bir o‘rni 
xalq cholg‘ulari ijrochiligini
rivojlantirishga qo‘shgan 
hissasi bilan belgilanadi. Bunda san’atkorning G‘ijjak, Dutor, Rubob, Doira, Chang 
kabi xalq cholg‘ulari ijrochiligiga ayricha ahamiyat berganligi ko‘rinadi. San’atkor bu 
borada ikki yo‘nalishda faoliyat olib borgan: 
1)
“Dutorchi qizlar” ansambli ijrochilik faoliyatida; 
2)
Xalq cholg‘ulari uchun musiqiy asarlar yaratish. 
Buning natijasida xalq cholg‘ulari ijrochiligi ko‘lami kengaydi, mohir 
sozandalar yetishib chiqdi va an’anaviy lokal cholg‘u ijrochiligi ilmiy asoslarga ko‘ra 
rivojlanib bordi. Bularning negizida G‘anijon Toshmatovning cholg‘u ijrochilik 
mahorati o‘z ifodasini topganligini sezish qiyin emas. San’atkor mehnati va faoliyatini 
ana shunday mezonlar asosida olib borganligi maqsadga muvofiqdir. 

---

Ustoz san’atkor G‘anijon Toshmatov mansub Farg‘ona-Toshkent lokal cholg‘u 
ijrochiligi 
milliy kuylar
ijrochiligiga alohida e’tibor berganligi to‘g‘risida ilk 
musiqashunoslardan biri, jadid ma’rifatparvari G‘ulom Zafariy (1899-1938) maxsus 
diqqatni tortgan edi.
1
Uning fikricha, Farg‘ona-Toshkent hududi sozandalari ijro 
etadigan kuylar “sof o‘zbekchadir”. Sof o‘zbekchaligini belgilovchi xususiyat shuki, 
“o‘z ruhimiz va udumlarimiz jo bo‘lgan”. 
G‘ulom Zafariy Koshg‘ar, Farg‘ona, Sirdaryo va Toshkent hududlarida quyidagi 
“kuylar (maqom yo‘llari-N.Q.) mashhur”ligini alohida ta’kidlaydi. 1) Dugoh,
2) Segoh. 
Shunday qilib ustoz san’atkor G‘anijon Toshmatov an’anaviy lokal cholg‘u 
ijrochiligimizda muhim o‘rin tutadi. Buni anglash va bilish bo‘lajak sozandalar uchun 
mahorat maktabi hisoblanadi.