O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

8.3.  Passiv optik-elektron xabarlovchilarni maskirovka qilish va 

imitoturg‘unligini ta’minlash

Passiv optik-elektron xabarlovchilari o‘zidan hech qanday nur 

chiqazmaganligi tufayli, ular faqat vizual ravishda aniqlanishi 

mumkin. Xabarlovchilar tonirovka qilingan, o‘zidan infraqizil 

nur o‘tkazadigan plyonka bilan maskirovka qilinishi mumkin. 

Lekin tonirovka qilingan plenka, ximoya xududini kamaytirishi 

tufayli,  barcha xona maydoni ximoyalanganligi haqida ishonch 

hosil qilish kerak. Maskirovka qilishning yana bir usuli, xabarlov-

chining chiroq indikatori o‘chirilishidir.

Passiv optik-elektron xabarlovchilar quyidagi usullar bilan ish-

dan chiqarilishi mumkin:

1.  Tok  manbaidan  ta’minlanayotgan  xabarlovchilarga ijro re-

lesi kontaktlarini tutashtiruvchi moslamaga tutashtirgich o‘rnatish 

mumkin. Tutashtirgichlar kommutatsiya qutilarida yoki xabar-

lovchi va quti orasidagi shleyfga o‘rnatilishi mumkin.

2. KZ» rejimida ishlayotgan va shleyfdan ta’minlanayotgan 

xabarlovchilar, xabarlovchi shleyfidan uzib tashlanishi mumkin.

3. Ijro mexanizmining kontaktlari tashqi magnit maydoni 

ta’siri ostida ishdan chiqarilishi mumkin;

4. Xabarlovchining optik tizimi himoya hududidan qanday-

dir to‘siq yordamida (oddiy oq qog‘oz) uzib tashlanishi mumkin. 

---

66