O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

 
Vaznli zichlik o'lchagichlar 
Bu zichlik o'lchagichlarning ishlash usuli tekshirilayotgan suyuqlikning ma'lum 
bir doimiy hajmdagi og'irligini uzluksiz o'lchashga asoslangan bo'lib, bu og'irlik 
tekshirilayotgan suyuqlikning funktsiyasi hisoblanadi. Vaznli zichlik o'lchagichlar 
yordamida toza suyuqliklarning zichligini o'lchash bilan bir qatorda, suspenziya 
hamda tarkibida qattiq jismlar bo'lgan suyuqliklar zichligini o'lchashda ham 
ishlatiladi. 
Vaznli zichlik o'lchagichlarda (6.4.- rasm) pnevmatik o'zgartgich bilan 
ta'minlangan U simon trubka 
2 
sezgir element bo'lib xizmat qiladi. Tekshirilayotgan 
suyuqlik rezina trubkalar 
1 
orqali tutashtirilgan U simon trubkadan uzluksiz oqib 
o'tadi. Sezgir element og'irligining o'zgarishi suyuqlik zichligining o'zgarishiga 
proportsional bo'lib, tayanch 
3 
yordamida richagning chap yelkasi 
4 
ga uzatiladi. 
Shu richagning o'ng yelkasiga esa qarshi yuk va teskari aloqa silfonining qarshiligi 
o'rnatilgan. Richag 4 ning harakati «soplo-to'siq» turidagi pnevmatik o'zgartgich 7 
yordamida pnevmatik signalga aylantiriladi. Bu signal shkalasi zichlik birligida 
darajalangan ikkilamchi pnevmatik asbobga va teskari aloqa silfoni 6 ga boradi. 
Richag 
4 
muvozanat holatda bo'lganida chiqishdagi pnevmatik signal 
tekshirilayotgan suyuqlik zichligiga proportsional bo'ladi. Vaznli zichlik 
o'lchagichni sozlash tayanch 
3 
ning U simon trubka va tayanch 
4 
da mahkamlangan 
qismini o'zgartirish yo'li bilan amalga oshiriladi. 

---

123 
 
 
6.4.- rasm. Vaznli zichlik o'lchagichining funksional sxemasi. 
U simon trubka kesimining doimiyligi va trubkadan suyuqlikning katta tezlikda 
oqishi vaznli zichlik o'lchagichlarning afzalligini ko'rsatadi. Hozirgi paytda sanoatda 
500-2500 kg/m
3
o'lchash chegaralariga mo'ljallangan vaznli zichlik o'lchagichlar 
ishlab chiqariladi.