O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi a. Matkarimov, F. Ahmadjonov


Asbobsozlik po‘latlariga termik ishlov berish



Download 1,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/63
Sana21.06.2022
Hajmi1,37 Mb.
#687765
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   63
Bog'liq
2 5190614706183739920

3.9. Asbobsozlik po‘latlariga termik ishlov berish
Àsbobsozlik po‘latlàri yuqori qattiqlikkà egà, egilishgà
chidàmli, uglerodli và legirlàngàn bo‘ladi.
Àsbobsozlik po‘latlàri issiqlikkà chidàmlilik, ya’ni àsbob-
ning ish qirràsi qizigànidà, màsàlàn, kàttà tezlik bilàn ke-
sishdà, qizigàn metàll deformàtsiyalàngàndà hàm yuqoridà
ko‘rsàtilgàn xossàlàrini sàqlàb qolish xususiyatigà egà. Àsbob-
sozlik po‘latlàridà uglerodning miqdori, odàtdà, 0,7—1,5 %
bo‘làdi.
Kesuvchi àsboblàrgà termik ishlov berish
. Bàrchà uglerodli
po‘latlàrning (U8, U10À, U11À và b.) qizdiriluvchànligi pàst
bo‘làdi. Shu sàbàbli uglerodli àsbobsozlik po‘latlàri kichik o‘l-
chàmli àsboblàr tàyyorlàshda ishlàtilàdi.
Àsbobsozlik po‘lati donàdor perlit tuzilishli, yumshàtilgàn
holdà yetkàzib berilàdi, chunki plàstinàsimon perlit và ikki-
làmchi sementit tuzilishigà egà bo‘lgàn po‘latgà kesib ishlov
berish qiyin.
Yuqoridà qayd etilgan uglerodli àsbobsozlik po‘latlàrini
toblàshning eng màqbul hàroràti 16- ràsmdà ko‘rsàtilgàn.
U7, U8, U9À po‘latlàrining toblàngàn holàtdàgi tuzilishi
màrtensit bilàn ortiqchà miqdordàgi kàrbidlàrdàn tàrkib topàdi.


49
Uglerodli àsbobsozlik po‘latlàrini suvdà yoki ishqorlàrning suv-
dàgi eritmàlàridà sovitish zàrur, chunki ulàrdà o‘tà sovigàn
àustenitning turg‘unligi kichik bo‘làdi, tez sovitish nàtijàsidà
deformàtsiyalanish, tob tashlàsh kuchàyadi và dàrzlàr pàydo
bo‘làdi.
Tob tashlàsh và dàrz ketish ehtimolini kàmàytirish uchun
uglerodli po‘latlàr àràlàsh yoki bosqichmà-bosqich toblànàdi.
Toblàngàndàn keyin po‘lat ànchàginà mo‘rt bo‘lib qolàdi, shu-
ning uchun toblàshdàn so‘ng bo‘shàtish keràk. Bo‘shàtish
hàroràti àsbobning ish bajarishdagi qattiqligi qiymati bilàn
aniqlanadi.
U7 po‘lati zàrblàr tushàdigàn àsboblàr (zubilo, temirchilik
shtàmplàri, tàmg‘à và h. k.) tàyyorlàsh uchun mo‘ljàllàngàn
bo‘lib, yetàrli dàràjàdà qovushoq và qattiq bo‘lishi keràk. Shu
sàbàbli U7 po‘lati, qattiqligi HRC 48—55 bo‘lishi uchun
250—325°C hàroràtdà bo‘shàtilàdi.
U8 po‘làtidàn màtritsàlàr, puànsonlàr, pichoqlàr, ya’ni
judà qattiq và qovushoqligi yuqori bo‘lgan àsboblàr tàyyor-
lànàdi. Qattiqligi HRC60—62 bo‘lishi uchun U8 po‘lati
200—220°C hàroràtdà bo‘shàtilàdi.
U9À và U10À po‘latlàridàn metchiklàr, pàrmàlàr, ràz-
vyortkàlàr, frezàlàr và boshqa àsboblàr tàyyorlànàdi. Ulàr
150—200 °C hàroràtdà bo‘shàtilàdi, shundà qattiqligi HRC 60—63
bo‘làdi.
Legirlàngàn àsbobsozlik po‘latlàrining qizdirishga chidam-
liligi ànchà yuqori bo‘làdi. Bu po‘latlàrdàn yasàlgàn àsboblàr
moydà yoki suyuqlàntirilgàn tuzlàrdà sovitilàdi, nàtijàdà dàrz-
4 – Materialshunoslik

Download 1,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish