|
Savol va topshiriqlar:
Tojikistonda mustaqillikning tiklanishi qanday kechdi?
Tojikistonda fuqorolar urushi qanday kechdi va qay tariqa barham topdi?
Tojikistonda I. Rahmonov hokimiyatni mustahkamlash uchun qanday ishlarni
amalga oshirdi?
Tojikistonning tashqi siyosati haqida gapirib bering.
B/B/B jadvali
-
Bilaman
|
Bilmoqchiman
|
Bilib oldim
|
|
|
|
QUYIDAGI JADVALNI SHARHLANG.
MUSTAQIL RESPUBLIKALARNING 1994, 1996 VA 2000-YILLARDAGI
YALPI ICHKI MAHSULOTI KO'RSATKICHLARI (1990-yilda - 100)
Yillar
|
1994
|
1996
|
2000
|
Estoniya
|
64
|
69
|
53,8
|
Latviya
|
49
|
51
|
57
|
Litva
|
61
|
66
|
69,8
|
Moldova
|
54
|
51
|
334,6
|
Gruziya
|
36
|
41
|
43,6
|
Armani ston
|
41
|
47
|
58,8
|
Ozarbayjon
|
48
|
40
|
60
|
Rossiya
|
65
|
59
|
63
|
Belorussiya
|
68
|
61
|
79
|
Ukraina
|
52
|
51
|
51,4
|
Qozog'iston
|
60
|
55
|
58
|
O'zbekiston
|
87
|
88
|
86
|
Qirg'iziston
|
55
|
54
|
53,7
|
Tojikiston
|
34
|
24
|
42,4
|
Turkmaniston
|
76
|
68
|
68,8
|
Uyga vazifa : O’tilganlarni mustahkamlash , sanalarni yodlash; nazorat savollariga tayyorlanib kelish
40-mavzu: Boltiqbo’yi davlatlari: Estoniya Respublikasi
“Tasdiqlayman”
O’quv ishlari bo’yicha
Direktor o’rinbosari
B.Mamatqulov ______
imzo
“___” _______20__yil
DARS REJASI № 40
Guruhlar
|
5-14
|
|
|
|
Dars o’tiladigan sana
|
|
|
|
|
O’quv fanining nomi: Jahon tarixi
Mavzu nomi: Boltiqbo’yi davlatlari: Estoniya Respublikasi
Darsning maqsadlari:
a) ta’limiy: Mavzu yuzasidan o’quvchilarda tushuncha hosil ailish, tarixiy bilim va ko’nikmalarini chuqurlashtirish, maxsus mavzuga doir tarixiy adabiyotlar va ko’rgazmali qurollardan maqsadga muvofiq foydalangan holda, yangi pedagogik texnologiya asosida o’quvchilarga imkon qadar mukammal ta’lim berishga erishmoqdan iboratdir.
b) tarbiyaviy: O'quvchilarda tarix faniga qiziqishni uyg'otish, shu orqali ularning dunyoqarashini kengaytirish, ularda insonparvarlik tuyg'ularini shakllantirish.
c) rivojlantiruvchi: O'quvchilarga mavzuni o'rgatish orqali ijodiy yondashishga yo'llash, ularda mantiqiy fikrlashni rivojlantirish
Darsdan kutilayotgan natijalar – mavzuni o’zlashtirgandan so’ng o’quvchilar quyidagi bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar:
Mavzuni aytib beradilar, mavzuni tartibli ravishda ochib beradilar, o‘zaro savol-javobda ishtirok etadilar, krossvord, tarqatma material test topshiriqlarini va kartochkalar bilan ishlaydilar.
Ta’lim metodlari: Amaliy ish usuli, tushuntirish, yo’riqnoma berish, bahs-munozara, aqliy hujum, ta’limiy o’yin
Baholash metodlari: Amaliy ish usuli, bahs-munozara, Aqliy hujum, ta’limiy o’yin, insert,
Axborot manbalari va texnik vositalar:
M.Lafasov: Jahon tarixi. AL va KHK uchun darslik. Toshkent. “Turon-Iqbol” 2010.
Dars turi: Amaliy
Darsga ajratilgan vaqt miqdori: 80 minut
Uyga vazifa: O’tilganlarni mustahkamlash , sanalarni yodlash; nazorat savollariga tayyorlanib kelish
.
O’qituvchi: B.S.Nazirov ____________________
(imzo)
Nazariy darsning texnologik xaritasi
T/r
|
Mashg’ulot bosqichlari
|
Ajratilgan vaqt
|
Mashg’ulot mazmuni
|
Ta’lim metodlari
|
Ta’lim vositalari
|
1.
|
Tashkiliy
qism
|
5
|
-Salomlashish;
-Yo`qlama o`tkazish yoki novbatchi o`quvchining bildirishini olish;
- O`quvchilarning kiyinishiga etibor berish;
- Dars uchun kerakli jihozlarning olib kelinganligini ko`zdan kechirish va sanitariya-gigiyena holatini baholash.
|
tushuntirish
|
O’quv jurlali, doska, xarita
|
2.
|
Kirish qismi (Motivatsiya)
|
12
|
- O’quv mashg’ulotining mavzusi, maqsadi va natijalari va uni o’tkazish rejasini aytadi. Olib boruvchini tanishtiradi.
- Nazariy bilimlarni faollashtiruvchi suhbat o’tkazadi.
- Ish reglamenti, o’quv loyihaviy faoliyati bosqichlari va ularni amalga oshirish qoidalarini, baholash ko’rsatkichlari va mezonlarini, guruhlarda ishlash qoidasini yana bir bor eslatib o’tadi.(1-ilova)
|
tushuntirish,
yo’riqnoma berish
|
Darslik, xarita, ma’ruzalar matni, tarqatma materiallar, test banklari.
|
3.
|
Yangi mavzuning bayoni
|
23
|
- O’quv faoliyati: Kuzatadi, faoliyatiga maslahat beradi,
- Butun jarayonni boshqaradi, qaytar aloqani ushlab turadi
- Eshitadi, oddiy ishtirokchi bo’lib, mavzuga yo’naltirilgan savollar beradi, quvvatlaydi va rag’batlantiradi.
|
Amaliy ish usuli,
aqliy hujum
oquv loyiha
|
Darslik, xarita, ma’ruzalar matni, tarqatma materiallar,
Oq qog’oz, marker
|
4.
|
Mustahkam- lash
(Qo’llash)
|
30
|
- Muammoni echishning to’liq darajasini, guruhlar harakati strategiyasi, ta’lim oluvchilar kuchi, manbalardan foydalanish sifati, ijodiy yondashuv, ishni davom ettirish imkoniyati, hisobot sifati va boshqalarni baholaydi.
- Qaytar aloqa o’rnatadi, mavzuning har qismi bo’yicha xulosa qiladi, asosiy joylarga diqqat qaratadi; daftarlarga ma’lumotlarni yozib olishni eslatadi.
- Talabalarga ma’ruza yakunida asosiy tushuncha va atamalarga, ularni bayon etish izchilligiga qaytishni va taxminlarni natijalar bilan solishtirishni aytadi.
|
Amaliy ish usuli,
bahs-munozara,
aqliy hujum
|
Darslik, xarita, ma’ruzalar matni, tarqatma materiallar, test banklari.
|
5.
|
Yakuniy qism
|
10
|
- Mavzu bo'yicha umumiy xulosa qilinadi. Qilingan ishlarni kelgusidagi kasbiy faoliyatlarida muhim ahamiyatga egaligiga o’quvchilar e’tiborini qaratadi.
- O’quvchilar bilimini baholaydi, o’quv mashgulotining maqsadga erishish darajasini tahlil qiladi.
- Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va uning baholash mezonlarini yetkazadi.
-Navbatdagi mashg’ulotda ko’riladigan mavzuni elon qiladi va dars yakunlanadi.
|
tushuntirish, yo’riqnoma berish, suhbat, bahs-munozara, aqliy hujum
|
Darslik, xarita, ma’ruzalar matni, plakatlar, jadvallar, tarqatma materiallar, test banklari.
|
O’qituvchi: B.S.Nazirov ____________________
40-mavzu: Boltiqbo’yi davlatlari: Estoniya Respublikasi
Reja:
Mustaqillikning tiklanishi;
Rivojlanish yo’lida erishilgan yutular;
Estoniyaning tashqi siyosati.
Наг bir respublikaga o'z hududi va undagi tabiiy boyliklar, aholi, ishlab chiqarish korxonalari, aholi jon boshiga yalpi ishlab chiqarish mahsulotlari ko'rsatkichi nasib etdi. 1985-1988-yillardan boshlab sovet tuzumining susayishi tufayli bu respublikalarda ommaviy fuqarolik harakatlari namoyon bo'la boshladi. Awaliga ular milliy madaniyat va tabiatni muhofaza qilish talabi bilan, keyinchalik respublikalami xo'jalik hisobiga o'tkazish va, nihoyat, haqqoniy suverenitet va mustaqillik talabi bilan chiqdilar. 1989-yil may oyida uch mamlakat vatanparvarlari tomonidan saylangan Baltika assambleyasi bu respublikalarning SSSR tarkibida boiishlari hech qanday huquqiy asosga ega emasligini bayon qildi. Aholining 61,5 foizini estonlar tashkil etgan Estoniyada vatanparvarlik harakati qo'shiqlarini guruhlarga birlashib ijro etish «kuylayotgan inqilob» dan boshlandi. Atrof-muhitni, mamlakat fuqaroligini, tili va madaniyatini, shuningdek, respublika iqtisodiyotini himoya qilishga da'vat etuvchi chiqishlarning kuchayib borishi 1988-yiIda Milliy frontning tashkil etilishiga olib keldi. 1988-yil noyabrida Oliy Kengash Estoniya mustaqilligi to'g'risi-dagi deklaratsiyani qabul qildi va Tallin osmonida milliy bayroq hilpiray boshladi. Kelasi yil yanvarida eston tiliga davlat tili maqomini berish to'g'risida, may oyida esa iqtisodiy mustaqillik to'g'risidagi qonunlar qabul qilindi.
1990-yil mart oyida Oliy Kengash saylovlarida Milliy front va lining ittifoqchilarining g'alabasi Savisaar boshchiligidagi koalitsion hukumat tuzilishiga olib keldi. Estoniyada joylashgan, SSSR hukumati tasarrufida bo'lgan korxonalarning 90 foizi respublika boshqaruvi ostiga o'tdi.
Kuzda Estoniya Respublikasi mustaqilligini 60 dan ortiq davlatlar, jumladan, SSSR ham tan oldi. 1996-yilda L. Men prezidentlikka qayta saylandi. Hokimiyatning mustahkamlanishi islohotlami amalga oshirishga imkon yaratdi.
Mulkni oldingi egalariga qaytarib berish to'g'risidagi qonunlar hamda, eng asosiysi, davlat korxonalarini sotish (64 foiz) va unda ishlayotganlarga topshirish yo'li bilan amalga oshirilgan xususiylashtirish, yer, qurilishlar va korxonalarga mulkchilikning kengayishida yordam berdi. Bu katta kuch va vaqtni talab qildi. Davlat o'zining ixtiyoridagi mulkning 15 foizinigina o'z ixtiyorida saqlab qoldi. Ammo, shu bilan birgalikda, iqtisodiy barqarorlikning ta'minlanishi xorijiy investitsiyalarni jalb etishga ko'maklashdi. Faqat 1997-yildan boshlab investitsiyalar va yangi texnologiyalar oqimi ishlab chiqarishning, xususan, elektronikaning o'sishini, mehnat unumdor-ligining ortishini jadallashtirdi. Estoniya aholi jon boshiga investitsiyalar hajmi, ishlab chiqarishning yangilanish va o'sish sur'atlari, keyinchalik liar bir fuqaro boshiga o'rtacha daromad ko'rsatkichlari bo'yicha XX asr oxiriga kelib, mintaqadagi boshqa davlatlarni ortda qoldirdi. Estoniya Yevropa Ittifoqi bilan shartnoma tuzib, iqtisodiyotni rivojlan-tirishning qisqa muddatli dasturini qo'llab-quvvatlash bo'yicha ish olib bormoqda. U Yevropa Kengashiga qabul qilingach, YEXHT ishida faol ishtirok etmoqda va Rossiya Federatsiyasida imperiyachilik kayfiyati paydo bo'lishidan xavfsirab, o'z xavfsizligini NATOga a"zo bo'lish orqali mustah-kamlashga intilmoqda. Lekin mamlakat oldida qator muammolar turibdi. Ulardan biri milliy masaladir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
