|
1918 – 1945 yilarda madaniyat. Madaniyat arboblari tinchlik va ijtimoiy taraqqiyot uchun kurashda
Ikkala jahon urushidan keyingi yillarda madaniyat, ilm-fan namoyaondalari urushning mohiyatini, oqibatlarini tushunib, ularni qoralab, urushga qarshi ruh bilan sug’orilib, bayon qilina boshlandi. Adabiyot sohasida butun dunyoni larzaga solgan uchta romanning yuzaga kelishi. Jahon iqtisodiy inqirozning, fashizmning mohiyatini, oqibatlarini ochib beruvchi romanlar ham o’quvchilarga etib kela boshlashi. Adabiyotda irqchilik masalalarining yoritilishi. XX asrning buyuk yozuvchilari demokrtaiya, tinchlik va ozodlik g’oyalariga sodiq qolgan holda, tenglik, totuvlik, erk-ozodlik, tinchlik g’oyalarini o’z asarlarida yoritib borishdi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI
1. Karimov LA. Jahon: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, maikura. 1-jild. — Т.: «Jahon», 1996.
2. Karimov LA. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. 2-jM. — Т.: Jahon, 1996.
3. Karimov LA. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. 3-jild. — Т.: Jahon, 1996.
4. Karimov LA. Bunyodkorlik yo'lidan. 4-jild. — Т.: «Jahon», 1996.
5. Karimov IA. Yangicha fikrlash va ishlash davr talabi. 5-jild. — Т.: Jahon, 1997.
6. Karimov LA. Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo'lida. 6-jild. — Т.: Jahon, 1998.
7. Karimov LA. Tarixiy xotirasiz kelajak yo'q. — Т.: Jahon, 1998.
8. Karimov LA.. Jahon XXI asrga intilmoqda. — Т.: Jahon, 1999.
9. Karimov LA. Biz kelajakni o'z qo'limiz bMan quramiz. 7-jild. — Т.: Jahon, 1999.
10. Karimov I A. Donishmand xalqimizning mustahkam irodasiga ishonaman. —Т.: Jahon, 2000.
11. Lafasov M. F. Jahon respublikasining xalqaro aloqalari. — Т., 1995.
12. Kabirov A., F. Korovkin F. Jahon tarixi (eng qadimgi davrlardan milodning V-asrgacha) 5—6- sinflar uchun daislik. — Т.: O'qituvchi, 1995.
13. Agibalova E. V., Donskoy G. M., Salimov T. U. Jahon tarixi. (V—XVII asrlar) 7-sinf uchun darslik. — Т.: O'qituvchi, 1995 .
14. Furayev V К tahriri ostida. Eng yangi tarix (1917-1939). 10- sinf. - M., 1993.
15. Furayev V K. tahriri ostida. Eng yangi tarix. 11- sinf. Mualliflar guruhi. — M., 1995.
16. Актуальные проблемы новейшей истории. — М., 1991.
17. Кредер А. А. Новейшая история XX века. Гуманитарное образование в России. - М., 1997.
18. Новейшая история XX века. — М., 1998
19. Краткая история США. — М., 1998.
20. Всемирная история учебник. Под редакций академика Поляка Г. Б., Марковой А. А. - М., 1999.
21. Т. Salimov va S. Mahkamov. Jahon tarixi. 7- sinf. — Т.: 1999.
22. Шетинов Ю.А. История России XX век. Учебное пособие. 1999.
23. Стран мира. Энциклопедический справочник. Минск, 1999
24. Eng yangi tarix X-sinf darsligi (1917-1939) - Т., 1993.
25. Хидоятов ГА. Всемирная история. Учебник X класса. — Т., 1999.
Eslatma: Mustaqillik yillaridan oldin nashr etilgan adabiyotlardan hozirgi davrga moslab tanqidiy fovdalanish tavsiva etiladi.
Jahon Respublikasining davlat mustaqilligi, o‘z taqdirini o‘zi belgilashdek buyuk baxt bugungi yosh avlodga nasib etdi. Respublikamizda demokratik huquqiy davlat qurilmoqda. Bunday davlatni barpo etish uchun esa jamiyat, xalq, ayniqsa, yoshlar yuksak darajada huquqiy bilimli, madaniyatli bo‘lishi kerak.
Keyingi yillarda respublikamizda mustaqillikni mustahkamlash, ta’limni rivojlantirish borasida juda ko‘p ishlar qilinmoqda. Bunga Jahon Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonuni,Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 13-mayda qabul qilingan «Jahon Respublikasida umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risida»gi Nizomi, «Jahon Respub likasida o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori, O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIOliy Majlisining 1997-yil 29-avgustdagi qarori bilan tasdiqlangan «Jamiyatda huquqiy madaniyatni yuksaltirish milliy dasturi», 2001-yil 4-yanvarda Prezidentimiz tomonidan qabul qilingan «O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIKonstitutsiyasini o‘rganishni tashkil qilish to‘qrisida»gi farmoyishi va boshqa bir qancha huquqiy hujjatlar misol bo‘la oladi.
Mamlakatimizning rivojlanishi, dunyo miqyosida hurmat va e’tiborga sazovor bo‘lishi kelajak avlodni har tomonlama kuchli va bilimdon qilib tarbiyalashni taqozo etadi. «Jahon Respublikasida yoshlar va turli yoshdagi balog‘atga yetmaganlarning huquqiy ta’limi haqida»gi Nizomga asosan huquqiy ta’lim respublikadagi barcha oliy o‘quv yurtlarida, maktablarda, gimnaziyalarda, litseylarda, professional va ixtisoslashtirilgan texnika bilim yurtlarida (o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi) maxsus dastur asosida olib borilishi lozim.
Yuksak huquqiy madaniyatni shakllantirishda respublikamiz ta’lim tizimida o‘qitilayotgan « Jahon tarixi » fanining o‘rni va imkoniyati cheksizdir.
Davlat, jamiyat ishlarini mukammal bilish uchun huquqiy bilimli, ongli,madaniyatli bo‘lish — davr talabi.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIPrezidenti Islom Karimov 1997-yil 20-may kuni Respublika huquq tartibot idora rahbarlari,huquqshunos olimlar, ommaviy axborot vositalari vakillari bilan uchrashuvida xalqimizning huquqiy mada niyatini yuksaltirish davlat siyosati darajasiga ko‘tarilishi lozimligini, mustaqillik so‘zining zaminida katta, ulug‘ huquqqa ega bo‘lish degan tushuncha yotganini aytgan edi.
O`zbekiston Respublikasi milliy taraqqiyotining eng mas`uliyatli bosqichi – ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy hayotning keskin burilish davrini boshidan kechirmoqda. Jamiyatimizning har bir fuqarosi XXI asr boshida, bosib o`tilgan yillarni sarhisob qilish va kelajak hayotning turli sohalari rejasini belgilab olish muammosiga ro`para bo`lishi ijtimoiy-gumanitar fanlar olimlari zimmasiga ulkan va sharafli vazifalarni yuklaydi.
Xalq va davlatning o`ziga xos mentalitetini hisobga olgan holda O`zbekiston tanlab olgan o`z rivojlanish modeli shunga olib keladiki, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va ma`naviy hayotning taraqqiy etgan mamlakatlarda umume`tirof etilgan tamoyillari hamda me`yorlari hukmron va muqarrar xususiyat kasb etib, ular mamlakatimizning nafaqat hozirgi holatini, balki uning rataqqiyotini belgilaydi.
Zamonaviy iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalarni rivojlantirish asosida kadrlar tayyorlashning takomillashgan tizimini yaratish mamlakatni taraqqiy ettirishning eng muhim sharti hisoblanadi. Tizimning amal qilishi kadrlarning istiqbolga mo`ljallangan vazifalarni hisobga olish va hal etish qobiliyatiga, yuksak umumiy va kasbiy madaniyatga ijodiy va ijtimoiy faolikka, ijtimoiy-siyosiy hayotda mustaqil ravishda yo`nalish ola bilish mahoratiga ega bo`lgan yangi avlodni shakllantirishni ta`minlaydi.Yurtboshimiz tomonidan ilmiy asoslab berilgan ta`lim-tarbiya modelini amaliyotga tatbiq etish o`quv jarayonini texnologiyalashtirish bilan uzviy bog`liqdir. Shundan kelib chiqib Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida «O`quv tarbiyaviy jarayonni ilg`or pedagogik texnologiyalar ta`minlash» uning 2- va 3- bosqichlarida bajariladigan muhim vazifalardan biri sifatida belgilandi.Kadrlar tayyorlash Milliy dasturining ikkinchi bosqichi ta`lim jarayonidagi sifat ko`rsatkichlarini yaxshilash, ya`ni jahon andozalariga mos, raqobatbardosh, yuqori saviyaga ega bo`lgan mutaxassislar tayyorlashdir. Ushbu murakkab muammolarning echimini topib, ularni amalda keng qo`llash oliy ta`lim tizimi xodimi oldiga juda katta vazifalarni qo`yadi. Bunda aniq vazifalar sifatida bevosita o`quv jarayonini yaxshilash, o`quv dasturlarini yanada takomillashtirish, o`qitishning zamonaviy pedagogik texnologiyalarini amalga joriy qilish, texnik vositalardan keng foydalanish va shu asosda masofadan o`qitishni keng joriy qilish belgilab beriladi.Mamlakatimizdagi ta`lim yo`nalishlarida o`qitish texnologiyalar, eng avvalo, insonparvarlik tamoyiliga asoslangandir. Falsafa, huquq, pedagogika va psixologiyada e`tirof etilganidek, bu yo`nalishning asosiy farqli tomoni shundaki, bunda diqqat-e`tibor talabaning shaxsiga qaratiladi. Chunki talaba bo`lajak mutaxassis, u – shaxs. SHuning uchun ta`lim jarayonidan o`qitish texnologiyalari talabaning o`ziga xos shaxsiy xususiyatlarini hisobga olgan holda, mustaqil, faol bilish faoliyatini tashkil etishga qaratilgandir. YUqoridagilardan kelib chiqqan holda, « Jahon tarixi” o`quv fani bo`yicha ta`lim texnologiyalarini loyihalashtirishda quyidagi asosiy majmuaviy yondashuvlarni ko`rsatib beramiz:
Do'stlaringiz bilan baham: |
