O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Mashg‘ulotni o‘tkazish tartibi. 
Mashg‘ulotga tayyorlanish 
jarayonida chopiq kultivatorining ishchi qismlarini joylashtirish 
tartibini ko‘rsatuvchi uchta plakat 
(26, 27, 28-rasmlar)
va ular 
asosida beton maydonchaga bo‘yoq bilan chizib uchta shablon 
tayyorlanadi (misol tariqasida 
в 
= 90 
sm
uchun):

---

67 
1-shablon. Rotatsion yulduzcha, o‘toqlovchi va chuqur 
yumshatuvchi tishlarni joylashtirish 
(26-rasm); 
 
 
 
26-rasm. 90 sm bo‘lgan qator oralig‘iga rotatsion yulduzcha, o‘toqlovchi 
va chuqur yumshatuvchi tishlarni joylashtirish sxemasi. 
900 
120 
100 
165 
140
-1
8
0
80
-1
2
0
60
-80
3
0
-5
0
120 
20-30 
30 
130-145 

---

68 
 
 
2-shablon. 
27-rasm
asosida sferik disk, o‘toqlovchi va chuqur 
yumshatuvchi tishlarni joylashtirish 
(29-rasmdagi
kabi disk va 
birinchi o‘toq qiluvchi tishlarni oldingi gryadilga ko‘chirib);
 
3-shablon. 
28-rasm
asosida yumshatuvchi tishlarni tuproqni 
pog‘onalab yumshatish uchun joylashtirish (bu yerda ham to‘rtta 
tishni oldingi gryadilga ko‘chirib).
 
O‘qituvchi mashg‘ulotga kelgan talabalarning hammasiga 
shablonlarning biri yordamida tishlarni joylashtirishni hamda 
o‘g‘itlash apparatini ma’lum miqdordagi o‘g‘itni ajratib berishi 
uchun sozlashni ko‘rsatadi. Sozlashning har bir pog‘onasida 
bajarilayotgan ishning ma’nosini talabalarga tushuntirib beradi. 
Keyin, o‘quvchilar to‘rt guruhga bo‘linadi. O‘qituvchi 1va 2-
guruhlarga foydalanilmasdan qolgan ikkita shablon bo‘yicha 
ishchi qismlarni joylashtirish va o‘g‘itlash apparatini har xil 
miqdordagi o‘g‘it ajratish uchun, kultivatorni bir gektarga 
belgilangan miqdordagi o‘g‘it soladigan qilib sozlashga topshiriq 
beradi. Baho qo‘yish mezonlarini tushuntiradi. Topshiriqni 
bajarishda o‘quvchilar qilayotgan ishlarini izohlab, ularni 
27-rasm. 90 sm bo‘lgan qator oralig‘iga sferik disk, o‘toq qiluvchi va 
chuqur yumshatuvchi tishlarni joylashtirish 
120 
165 
130-145 
90-100 

---

69 
kuzatayotgan 3va 4-guruh o‘quvchilari bilan muhokama qilishadi. 
Keyin guruhlar joylarini almashtirib, topshiriqni bajarish 
jarayonida tegishli hisobot tayyorlashadi. Topshiriqni bajarishdagi 
faolligi va hisobot sifatiga qarab, o‘quvchilarga tegishli ball 
qo‘yiladi.