O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-xunar ta’lim markazi

2.11. Ip nuqsonlari
Ip nuqsonlari ipning massasining o‘zgarishiga olib keladi. 
Nuqsonlar to‘quv dastgohida to‘qima hosil bo‘lishi jarayonida ip 
uzilishlari bilan bog‘liq to‘xtashlarga va to‘qima sifatining pasayishiga 
sabab bo‘ladi. Ip nuqsonlari «Classimat III» yoki «Classimat 
IV» shartlari bo‘yicha tekshirilib, ipdagi nuqsonning uzunligi va 
diametriga  qarab,  turli  sinflarga  (23  va  33-sinflar)  bo‘linadi.  Ip 
nuqsonlari, odatda, 100 km ip uzunligidagi soni bilan o‘lchanadi.
2.20-rasmda ip nuqsonlarini «Classimat III» bo‘yicha tekshirish 
matritsasi keltirilgan. Ordinata va abssissa yo‘nalishlariga mos 
ravishda nuqsonlar diametri va uzunligi bo‘yicha ko‘rsatilgan.
«Classimat III» bo‘yicha nuqsonlar uch xil asosiy toifaga 
bo‘linadi:
1.  A1,  D4  –  kalta  yo‘g‘on  nuqsonlar.
2. E, F, G  –  uzun yo‘g‘on nuqsonlar.
3. H1, I1, N2, I2  –  uzun ingichka nuqsonlar.

---

40
+400
+250
+150
+100
+45
0
–30
–45
–75
 0.1 
1 
2 
4 
8 
32
Nuqson uzunligining o‘zgarishi, sm
N
uq
so
nlar
 m
as
sa
si
 o
‘c
hamin
in
g 
o‘
zg
ar
ish
i, 
%
A4
B4
C4
D4
E
A3
B3
C3
D3
A2
B2
C2
D2
A1
B1
C1
D1
F
G
H1
I1
H2
I2
2.20-rasm. 
Classimat III bo‘yicha nuqsonlar matritsasi.