O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-xunar ta’lim markazi

Erituvchida eritilgan ohor bilan ohorlash
Buyuk  Britaniyaning  «Platt»  firmasi  tomonidan  erituvchi 
moddada ohorni eritib ohorlash texnologiyasi va uni amalga 
oshirish uchun Vaporumaster mashinasi yaratilgan. Mashina 
trixloretilen bilan ishlashga mo‘ljallangan, lekin perxloretelen 
ham ishlatish mumkin. Mashina erituvchi moddani bug‘lantirish 
va regeneratsiya qilish uchun alohida tizim va zanglamaydigan 
moddalardan tayyorlangan bekiq turdagi ohorlash tog‘orasi bilan 
jihozlangan. Ohor tanda ipiga sovuq holda beriladi, ortiqchasi 
siqib tashlanadi va tanda iplari dastlabki quritish zonasiga 
jo‘natiladi. Bu yerda aylanayotgan chiviqlar naxlar bo‘lib, ular 
iplarni bir-biridan ajratadi. Iplar bug‘ yordamida quritiladi. Bu 
yerda erituvchining asosiy qismi bug‘lantiradi. So‘ngra tanda 
iplari quritish barabaniga o‘tadi va quritish jarayoni yakunlanadi. 
Erituvchini regeneratsiya qilish uchun maxsus moslama o‘rnatilgan. 
Bu yerda bug‘langan erituvchi suyuq holga keltiriladi va saqlash 
uchun alohida sig‘imga o‘tkaziladi. Quritilgan tanda iplari nax 
maydoni, yo‘naltiruvchi vallardan o‘tib, to‘quv g‘altagiga o‘raladi. 
Ohorlash mashinasida Fexmaster o‘rovchi moslamasi o‘rnatilgan. U 
iplarni 300 m/min. tezlikda o‘rash imkoniyatini beradi. Ohor xona 
haroratida tayyorlanadi.
Erituvchi yordamida ohorlash quyidagi afzalliklarga ega:
 
– dastlabki quritish zonasi mavjudligi uchun ohor quritish 
barabanlarning yuzasiga o‘tmaydi;
 
– tolalarning namlanish yaxshilanganligi va eritma 
yumshoq bo‘lganligi sababli ohor ipning yuzasida bir tekis 
taqsimlanadi;
 
– tandani  quritishga  sarflanadigan  energiya  kamayadi.  (suv 
eritmasida ohorlangan iplarni quritish uchun umumiy 
energiyaning 90 % sarflanadi).
 
– suv eritmasida ohorlanganga nisbatan ohorlanish miqdori 
kamroq bo‘ladi;
 
– ohorning 80 % ga yaqini qaytadan ishlatiladi;

---

93
 
– bu usulda ohorlanganda erituvchi modda alohida moslamada 
aylanib yuradi:
Erituvchi yordamida ohorlanishning kamchiligi bu usulda ishlov 
berilgan iplarning pishiqligi birmuncha kamayishidir.
Erituvchi qo‘llanilganda pardozlash jarayonida ohorni yuvib 
tashlash osonlashadi.