O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi oliy ta’lim tizimi pedagog va rahbar kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni

Siqish nisbatlari

Video ma’lumotlarni raqamli audio video tashuvchilarga yozganda ma’lumotni siqib yozishimiz foydali. Siqilmagan videoni siqish nisbati 1:1 Siqish nisbati 1.6:1 dan 10:1 gacha bo‘ladi. Video siqish nisbati 10:1 degani orginal video 10 foizga siqilgan.

Bitreyt(video oqim kengligi)

Vaqtning bir sekundiga video axborotlarning qayta ishlanadigan bitlari sonini ko‘rsatadi. Boshqa so‘z bilan aytganda – bu sekundiga megabitlarda (Mbit/s) o‘lchanadigan video oqimtezligi hisoblanadi. U qancha yuqori bo‘lsa, sifat shuncha yaxshi bo‘ladi. Misol uchun, DVD-video standart uchun oqim kengligi 5 Mbit/s atrofida, yuqori aniqlikdagi HDTV-televidenie formati uchun 25 Mbit/s.ni tashkil etadi. Bitreytning eng ko‘p qiymati Internet orqali uzatiladigan video sifatini baholash uchun ishlatiladi.

Kodeklar

Videoni siqish uchun har xil standartlardan foydalanish mumkin. Ammo bunda, ma’lumotlarni o‘zgartirish uchun ma’lum bir algoritmni tanlab olib, videoni butunlay boshqa vositalarni yoki dasturiy ta’minot yordamida siqish mumkin, bu esa mutlaqo xilma-xil natijalar chiqishinita’minlaydi. Tarmoqdan yuklab olingan HD-formatli videorolik yoki diskdan ko‘chirilgan Blu-Ray filmning mobil telefonga yozilgan video sifati va xususiyatlari qanchalik darajada farq qilishi mumkinligiga e’tibor bering. Bittasida suratni yaxshi holatda qoldirish, ikkinchisida ovozdagi kamchilik, uchinchisida teskarisi – sifat etaloni. Ularning barchasi bitta MPEG-4 standartidan foydalanib kodlashtirilgan.

Ko‘p jihatdan, ushbu tafovutlarning barchasi birlamchi materiallarni siqishni amalga oshiruvchi maxsus dastur – aynan kodek bilan belgilanadi. Shundan ekan, ularning har biri sifat va kodlash tezligiga ta’sir o‘tkazadigan o‘zining algoritmidan foydalanadi.

“Kodek” so‘zining o‘zi ikkita “koder-dekoder” so‘zlarining qisqartmasidan olingan. Bu shuni anglatadiki, kodek nafaqat siqish (koder), balki ko‘rish(dekoder) modulini ham o‘z ichiga olishi kerak. Ikkinchisi odatda bepul va K-Lite Codec Pack yoki Windows 7 Kodek Pack kabi mashhur kodeklar to‘plamiga kiradi. Bir necha istisnolar mavjud bo‘lsa-da, lekin eng yaxshi va tezkor kodeklar-kodlashtirgichlar odatda pulli bo‘ladi¹⁰.

Barcha turdagi kodeklarni hisobga olib, ushbu mavzu doirasida faqatgina eng keng tarqalgan ba’zi kodeklarni ko‘rib chiqamiz.