O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

4. Ish bo’yicha hisobotda: Ishning maqsadi, kerakli jihozlar, Parrandachilikdagi texnologik jarayonlarning vazifasi, tuzilishi, ishlash jarayoni va ularni ishga tayyorlash (Yuqoridagi rasmlarga asoslangan holda amalga oshiriladi) ish jarayoni ko’rsatiladi.


26-Amaliy mashg‘ulot
Parrandachilikda tuxumni yuvish va saralovchi mashinalari o'rganish.
1. Ishning maqsadi: Parrandachilikda tuxumni yuvish va saralovchi mashinalarining vazifasi, tuzilishi, ishlash jarayoni va ularni ishga tayyorlash bo’yicha ko’nikmalar berish.
2. Kerakli jihozlar Parrandachilikda tuxumni yuvish va saralovchi mashinalarini o'rganish, ko’rgazmali qurollar, o’quv filmlari.
3.Ishni bajarish tartibi:
M-4 rusumli tuxumni yuvish mashinasi (3.10.5- rasm). Bu mashina tuxum to- zalash, dezinfektsiyalash va quritish uchun muljallan- gan bo’lib kichik hajmli (50... 100 ming bosh) parrandachilik fermalari uchun mo’ljallangan

.3.10.5-rasm. M-4 tuxum yuvish mashinasi: 1-disk; 2-chervyak; 3-shyotka;
4-transportyor; 5-ventilyator.
Mashina qoplamali korpus vintli baraban, shyotkali baraban, ven­tilyator va har akat uzatish mexanizmidan iborat. Ifloslangan tuxum kiritish lotogiga undan vintli barabanga uzatiladi va bu yerda shyotkali baraban yordamida tozalanadi. Sachratgich orqali 2% li kaltsiyli sodda eritmasi purkaladi. Vintli barabandan chiqqan tuxum ko’rik mayin shyotkali barabanda artilib, quritiladi va lentali transportyor yorda­mida saralovchi mashinaga uzatiladi.
YaSM-2 tuxum saralovchi mashina (3.10.6-rasm). Mashina tuxumlarni kategoriya bo’yicha saralaydi, 44 grammgacha, 44..55 grammli ikkinchi kategoriya va 58 grammdan ortigini birinchi kategoriyaga, oddiy iste’mol tuxumlarni kichik (40 grammgacha), urta (40..47,8) va birinchi ka- tegoriyali (47 grammli) va undan katta tuxumlarga ajratadi.
Mashinaga tuxum qo’lda uzatiladi va defektli (sinik) tuxumlar ajratib olinadi. Tuxum mashinada oldin ogirligi ulchanib, ajratila- di va har bir tuxum markalanadi, ya’ni tuxumning kategoriyasi va soni yoziladi. Markalangan tuxum lentali transportyor yordamida yiguvchi stolga uzatiladi, qadoqklanadi va iste’molchilarga junatiladi, mashi­naning unumdorligi soatiga 12000... 18000 tuxumga teng. Mashinada 9- 10 ta ishchi ishlash rejalashtirilgan.

10.6. YaSM-2 tuxum saralovchi mashinaning sxemasi (yon tomondan kurinishi):

1-kabina; 2,3-yoritish bloki; 4-yurgizish knotasi; 5-boshtsarish pulti; 6-foto elektrik datchik; 7-rolik; 8-harakat uzatish mexanizmi.
Tuxum yig’ishtirish va unga birlamchi ishlov berish jarayonlarini hisoblash
Tuxum tugadigan tovuqlar qafasda bokilganda tuxumlarni yig’ishtirish uchun bir yoki ikki tomonlama yigadigan lentali avtomatik
holda ishlaydigan transportyorlar ishlatiladi. Tuxum yig’ishtiradigan tranportyorlar avtomatik holda ishlaganda tovuq bokarlar tuxum yig’iladigan stolning oldida to’rishi shart emas, stol tuxumga tulishi bilan lentali transportyor avtomatik ravishda tuxtaydi.
Bu holatda stolga sigadigan tuxumning soni (dona) qo’yidagicha aniqlanadi.

bu yerda, Mt-tovuqxonadagi tovuqlar soni, bosh;
a-tovuqlar ning kundalik tugishi, foiz xisobida a=65...75%; n-bir kundagi tuxum yig’ishtirishlar soni; a-tovuqxonadagi tuxum yig’ishtiruvchi liniyalarning soni. Tuxumni mexanizatsiyalash gan usulda yigilganda tovuqbokar stolga yigilayotgan tuxumni olib saralab joylashtiradi. Stol tulib ketsa tuxtatadi. Stol bushab kolsa lentali tarnsportyorni yurgizadi. Bu holda stolning sigimi qo’yidagicha aniqlanadi gg _

(3.10.2)
bu yerda, Ьt-lentali transportyor ishchi qismining uzunligi, m;

\>g -transportyor harakatining tezligi, m/min; WT-tovuqbokarning vaqt birligida stoldan yig’ishtirib oladi- gan tuxumlari soni (unumdorligi), dona/min; WT=150...400 dona/min;

Z-transportyorning to’la bir aylanishidagi tuxtatish soni, Z=2...4, uT=4..10 m/min.

Transportyorning tezligi qo’yidagi formula yordamida aniqlanadi

bu yerda T-tuxumni transportyor orqali to’la yetkazib berish vaqti, T=420...480 min.
Amapda tuxum yig’ishtiruvchi transportyorning tezligi it=4...10 m/min oraligida o’rnatiladi.
Transportyorga harakat uzatuvchi elektr dvigatelining quvvati qo’yidagicha aniqlanadi

bu yerda, Kp-transportyorni yurgizish vaqtidagi zo’uriqishni hisobga oluchi
koeffitsent Kp= 1,2 1,5;
Nr-transportyorning harakatlantiruvchi vapidagi quvvat, kVt; g)t-harakat uzatish mexanizmining foydali ish koeffitsienti,
Lt=0,8. Transportyor validagi quvvat qo’yidagicha aniqlanadi.

bu yerda, Ryu-yurgizuvchi kuch, N;
ls-lentaning qarshilik ko’rsatishini hisobga oluvchi koeffi­tsienti, ps= 1,2... 1,3.
Transportyorni yurgizuvchi kuch RYu(N) qo’yidagi formula orqali aniqlanadi
bu yerda, Am-bir soatda chiqadigan maksimal tuxumlar soni,
Dt=0,15...0,3;
MT-bitga tuxumning massasi Mt=55...60 g;
S-lentaning yurish yuli, m/soat;
TS l-bir metr lentaning massasi, kg/m; f-harakatga qarshilik koeffitsenti.