O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

b) para.ietrik datchiklarda birlamchi uzgartirgich (BU) dan tashqari uning tarkibiga oraliq uzgatrgich (U) va enargiya manbai (EM) kiritiladi. Ushbu datchiklarda ulchanayotgan, tekshirilayotgan miqdor X birlamchi uzgartirgich (BU) da energiya manbai (EM) xisobiga X_p oraliq miqdorga uzgaradi va oraliq uzgartgich (U) yordamida shakli va miqdori uzgartirilib, u chiquvchi miqdorga aylantiriladi.
v) Teskari boglanishli parametrik datchiklar takomillashgan va ancha murakkab bo’lib, asosan moddalarning xususiyatlarni aniqlash, akustik va elektromagnit tulkinlar yordamida materiallarning defek- tini aniqlash, optik va radiatsion datchiklarda qo’llaniladi. Ushbu dat- chiklarning afzalliklari.
a) kamrok tashki (L'=uzgarishi, i=uzgarishi) faktorlarni e’ti- borga oladi;
b) sezgirligi yuqori;
v) tekis ishlaydi va yuqori aniqlikga ega, chunki manfiy teskari boglanish (T.B.) birlamchi uzgartgich (BU) ning xatoligini kamaytiradi.
Avtomatika datchiklari funktsonal vazifasiga ko’ra :
a) nazorat datchiklari texnologik jarayon haqida informatsiya tuplash va uni nazorat qilish uchun xizmat qiladi.
b) rostlash datchiklari texnologik jarayon haqida informatsiya qabul qilish, o’zgartirish ^va saqlash, ishlab chikarilayotgan mahsulotlarni son va sifatini analiz qilish, ushbu informatsiya-larni texnologik jarayonga ta’sir ettirish maqsadida ishlatiladi.
Avtomatika datchiklarining kirish signallari X kurinish va miqdoriga ko’ra , \ar xil bo’lishi mumkin, chiqish miqdorlari U_vix esa birlamchi uzgartgich (BU) larning ko’p bo’lishiga karamasdan cheklangan- dir. Ko’pchilik datchiklarda U_vix elektr kuchlanish beradi, ayrim xdplarda esa chastota yoki kuchlanish impulsi shaklida bo’lishi mumkin. Datchiklarga qo’yiladigan talablar:

• 
  ABT ning berilgan ish rejimi, atrof muhit sharoiti va berilgan shartlarni bajargan holda, ish kobiliyatini saqlab kolishi;
  
• 
  tekshirilayotgan parametr statik tavsifini shu shakldagi statik tavsifga o’zgartirishi;
  
• 
  tekshirilayotgan parametrga va boshqariladigan ob’ekt (O) ning ish rejimiga ta’sir kilmasligi;
  
• 
  tekshirilayotgan parametr diapozoniga mos kelishi va kam diapo- zondagi U_vix ga ega bo’lishi;
  
• 
  O’lchovrchi, uzgartiruvchi avtomatik qurilmalari va energiya manbai bilan oson ulanishi;
  
• 
  tavsifning uzgarmasligi va ishonchliligi;
  

5; 2,5; 4,0 sinflarga bo’linadi. 4,0 sinf datchiklari gaz va suyuqliklarning tarkibi va xususiyatlarini aniqlashda ishlatiladi. Harorat t°C = 20°S, namlik W = 30...80%, chastotaning uzgarishi f = t5 gts. avtomatika elementlarining ishlashi uchun normal sharoit hisoblanadi.

4.