O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

iqtisodiy tayyorlik
, jumladan, yosh erkaklar va ayollar tomonidan 
o‘zlashtirilishi kerak bo‘lgan kundalik hayotda zarur bo‘lgan iqtisodiy bilim va 
iqtisodiy ko‘nikmalar majmui (er-xotinlar o‘rtasidagi iqtisodiy mas’uliyatlarning 
teng taqsimlanishi, hayot va dam olishni tashkil qilish qobiliyati, oila byudjetini 
rejalashtirish va bajarish qobiliyati va boshqalar.); 
2) 
ijtimoiy mustaqillik
-yaratilgan oila uchun javobgarlik bo‘lajak turmush 
o‘rtoqlar haqida tushuncha berish, ularning iqtisodiy mustaqilligi, oilani moddiy 
jihatdan ta’minlashning real imkoniyatlari, turmush sharoitini yaratish va 
boshqalar.; 
3) 
oila va nikoh munosabatlarining ijtimoiy va huquqiy bilimlari
-
oilaning jamiyat birligi sifatida ijtimoiy ahamiyatini tushunishdan iborat (oila 
huquqi asoslari, er-xotin, ota-ona, farzandlarning huquq va majburiyatlari, nikoh, 
oila va boshqalar.); 
4) 
oilaviy hayot uchun ma’naviy-psixologik tayyor
fazilatlari bir qator 
(turmush qurishga jiddiy munosabatda namoyon, hayot sherigi tanlash uchun, 
yaratilgan oila uchun javobgarlik hissi, oilada sog‘lom ma’naviy-psixologik 
muhitni yaratish uchun tayyorligi, oilada murakkab nizolarni hal qilish qobiliyati, 
oila a’zolarining kamchiliklari uchun bag‘rikenglik, barcha narsada adolat va 
boshqalar.).
14
Yosh avlodni oilaviy hayotga tayyorlashning zarur tarkibiy qismlarini keng 
tahlil qilgan olim I. V. Grebennikov tadqiqotida keltirilgan bo‘lib, bu kabi 
ishlarning quyidagi jihatlarini ta’kidlaydi: 
1) 
umumiy ijtimoiy
, nikoh va oilaviy munosabatlar va demografiya 
sohasidagi davlat siyosatini ochib berish hamda er-xotin va ota-onalarning ijtimoiy 
rollari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan; 
2
) axloqiy
, jumladan, ta’lim asosan quyidagi axloqiy fazilatlardan iborat: 
boshqa jins vakillariga teng hamkorlik; do‘stlik; onaga hurmat, ota, katta va yosh; 
bolalarni tarbiyalash zarurati; mas’uliyat, sodiqlik, halollik, dadillik, mehribonlik, 
muvofiqlik; nikoh va oilaviy munosabatlarning axloqiy asoslaridan xabardorlik; 
nikohning axloqiy asosi sifatida muhabbat; turmush o‘rtog‘i, oila, bolalar uchun
burch hissi; samimiy tuyg‘ular madaniyati; ideal er va ona haqida to‘g‘ri g‘oyalar.; 
14
Шнейдер Л.Б. Семейная психология: Учебное пособие для ву зов. 2-е изд.—М.: Академический Проект; 
Екатерин бург: Деловая книга, 2006. 123стр. 

---

258 
3) 
huquqiy:
nikoh va oilaga oid Qonunchilik asoslari bilan tanishish; oila 
huquqining yeng muhim qoidalari; er-xotinning bir-biriga, bolalarga, jamiyatga 
nisbatan burchlari; 
4)
psixologik:
shaxsning rivojlanish darajasi sifatida shaxs tushunchalarini 
shakllantirish; yoshlarning o‘zaro munosabatlari psixologiyasining xususiyatlari; 
nikoh va oilaviy hayotning psixologik asoslari, boshqa odamlarning 
psixologiyasini tushunish qobiliyati; oilaviy va oilaviy hayot uchun zarur bo‘lgan 
his-tuyg‘ularni rivojlantirish; muloqot ko‘nikmalarini egallash va boshqalar.; 
5)