O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali

 
Mavzu bayoni: 
Reja: 

---

173 
1.
 
Qon ketish turlari. 
2.
 
Qon ketishni to`xtatish usullari 
3.
 
Ichki qon ketishida birinchi yordam ko`rsatish 
Qon quyidagi uch asosiy vazifani bajaradi: 
1. Organizm to`qimalariga kislorod va to`yimli moddalarni yetkazib berish hamda hayot faoliyati 
mahsulotlarini chiqarish. 
2. Antitelolarni ishlab chiqarish yo`li bilan organizmni kasalliklardan himoya qilish hamda 
infektsiyadan muhofaza qilish. 
3. Qon butun organizm bo`ylab aylanishi hisobiga tananing doimiy haroratini saqlab turish. 
Qon ketish organizmda bir necha reaktsiyani uyg’otadi. Miya, yurak va buyrak hayotiy 
muhim organlarga kislorod bilan to`yingan qon oqimini saqlab turish uchun yo`qotilgan qon 
o`rnini darhol to`ldirishga harakat qiladi. Jarohatlangan joydagi qon iviy boshlaydi. Ivish - 
shikastlangan tomirni berkitish va qon ketishini to`xtatishga qaratilgan qonning quyulish 
jarayonidir. Shuningdek, organizm qizil qon tanachalarini ko`proq ishlab chiqara boshlaydi, bu 
hujayralarga kislorod yetkazib berilishiga yordam beradi. Oddiy vaziyatda organizmdan chiqarib 
yuboriladigan ortiqcha suyuqlik, aylanayotgan qonning doimiy miqdorini saqlab turish 
maqsadida yana qon oqimiga qo`shiladi. 
Aylanib turgan qon hajmi xavfli darajagacha kamayishiga olib keluvchi qattiq qon ketishi 
jabrlanuvchining hayotiga xavf soladi. Natijada hayotiy muhim organlar yetarli miqdorda 
kislorod bilan ta'minlanmaydi. 
Qon ketishiga olib keladigan sabablar 
O`tkir predmet, masalan, pichoq yoki singan suyak terini teshsa va boshqa organlarga 
jarohat yetkazsa, tashqi qon oqishiga olib kelishi mumkin. Organ yoki tananing bir qismiga zarba 
tegsa, masalan, oyoq stolga urilsa, ichki qon ketishi yuz berishi mumkin. Jarohatlanuvchi o`tmas 
buyumga qattiq urilishi, masalan, avtomobil halokatida rulga urilishi yoki balandlikdan yiqilish 
natijasida yetgan zarbadan shikastlanganda qattiq ichki qon ketishi sodir bo`lishi mumkin.