O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

8-mavzu: O‘quvchilarning axloqiy tarbiyalanganlik darajasini tashxis etish metodikasi.
REJA:

1. 
   O’quvchilarning axloqiy tarbiyalanganligi ko’rsatkichlari va mezonlari.
   
2. 
   O’quvchilarning axloqiy tarbiyalanganligini tashxis etish metodlari.
   
3. 
   Axloqiy tarbiyalanganlik darajasini tashxis etish vositalari.
   

Bolaning ruhiy jihatdan o’sishiga o’zlikni anglash, o’zini- o’zi baholash va o’zaro muno­sabatlar xususiyatlari ta’sir ko’rsatadi. Bu, eng avvalo, inson shaxsining psixologik asoslarini shakllantiruvchi, uning emotsional-hissiy, intellektual, ijti­moiy-psixologik rivojlanishiga zamin yaratuvchi dastlabki bosqichlariga taalluqlidir. Bunda oiladagi munosabatlar, xususan, ota-ona va farzand o’rtasidagi munosabatning mohiyati, o’zaro shaxslararo muloqot katta rol o’ynaydi.
Milliy istiqlol g’oyasining aso­siy tushuncha va tamoyillari asosida mamlakatimizning ma’­naviy taraqqiyoti va istiqbol yo’nalishlari belgilab berildi. Milliy istiqlol mafkurasi inson qalbi va ongiga ijobiy ta’sir etadigan tu­shuncha va tuyg’ular, go’zal va hayotiy g’oyalar tizimini o’zida mujassam qiladi. Milliy va umuminsoniy qadriyatlar asosi­da «kattaga hurmat — kichikka izzat» tamoyili bo’yicha maktab­gacha yoshdagi bolalarda muloqotchanlik sifatlarini shakllantirishning ijtimoiy-psixologik omillarini o’rganish va shu asosda muloqot madaniyatining namoyon bo’lishini ta’minlash bora­sida zamonaviy yondashuvlar, amaliy tavsiyalar ishlab chiqishni taqozo etadi. Chunki, bola bilan kattalar qanchalik ko’p muloqotda bo’lsalar uning jajji qlbida kechayotgan o’zgarishlarni ilg’ab olish shunchalik oson kechadi. Hozirda pedagogikada tarbiyasi og’ir bolalarga ta’lim tarbiya berish muammosi o’zining to’la yechimini topmagan muammolardan biri.
Axloqiy tarbiyalanganlik darajasining ko’rsatkichlari
1-3-sinflar
Vatanparvarlik, o’rtoqlik, kattalarga hurmat, sahiylik, halollik, mehnatsevarlik, tejamkorlik, intizomlilik, xushmuomalilik, qiziquvchanlik, go’zallikka muhabbat, kuchli, chaqqon, chiniqqan kishi bo’lishga intilish
4-5-sinflar
Vatanparvarlik, o’rtoqlik, kattalarga hurmat, sahiylik, halollik, mehnatsevarlik, tejamkorlik, intizomlilik, xushmuomalilik, mustaqillik, qiziquvchanlik, go’zallikka muhabbat, kuchli, chaqqon, chiniqqan kishi bo’lishga intilish
6-8-sinflar
Vatanparvarlik, jamoatchilik, insonparvarlik, rostgo’ylik, mehnatga halol munosabatda bo’lish, intizomlilik, faollik, jasurlik, irodalilik, o’ziga nisbatan tanqidiy munosabatda bo’lishlik, kamtarlik, qiziquvchanlik, estetik kamolot: kuchli, chaqqon, chiniqqan kishi bo’lishga intilish
9-11-sinflar
Vatanparvarlik, jamoatchilik, insonparvarlik, halollik, faollik, qiziquvchanlik, estetik kamolot, jismoniy jihatdan chiniqishga intilish.