O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti kasb ta’limi fakulteti

“Texnikaviy 
chizmachilik” 
fanidan (J.R.Kulmuxamedov, R.S.Xikmatov, S.O.Mirshaxo‘jayev, 
D.G.Usmonova. 2015-y.) o‘quv dasturida fanga 40 soat belgilangan. Unda 
“
O‘lcham qo‘yish. Masshtablar, tutashmalar. Lekalo egri chiziqlari.
” mavzusi 
bo‘lib, unga jami 4 soat ajratilgan. Dastlabki 2 soat “
O‘lcham qo‘yish. 
Masshtablar, tutashmalar
” deb nomlangan. Biroq, dasturda mavzunini kengaytirib 
berilgan qismida tutashmalar to‘g‘risida ma’lumot berilmagan. 
Keyingi 2 soat “
Lekalo egri chiziqlari
” deb nomlangan. Uning kengaytirilgan 
mazmuni quyidagicha yozilgan: “
Lekalo egri chiziqlari va tutashmalar yasash. 
Ikki to‘g‘ri chiziqni berilgan radius bo‘yicha yoy yordamida tutashishi. Tashqi, 
ichki va aralash tutashmalarni yasash usullari. Lekalo egri chiziqlari yordamida 
ellips, sikloida, evolventa shakllarini chizish. 
Mashqlar: asosiy tutashma turlarini bajarish. Lekalo egri chiziqlari 
mavzusiga oid vazifani bajarish
”. Dasturdagi matnida g‘aliz tushunchalar, ilmiy 
va metodik xatoliklar mavjud. Masalan, “
asosiy tutashma
” nima degani?, yoki 1-
mavzuda tutashma bor, ammo uning mazmunida tutashma to‘g‘risida hech bir 
narsa yozilmagan, shuningdek, 2-mavzuda tutashma yo‘q, ammo uning 
mazmunida tutashma berilgan. Bundan tashqari umumiy o‘rta ta’lim maktabi va 
KHK da tutashmalar aynan qaytarilmoqda. 

---

38 
Biroq, dasturning bizga ma’qul kelgan tomoni unda “Tutashmalar”ga joy 
ajratilganligidir. Yuqoridagi kamchiliklarni chizmachilik fanidan dars beradigan 
o‘qituvchi o‘z tajribasidan kelib chiqqan holda bartaraf etishi mumkin. 
2-dastur.
Toshkent temir yo‘l transporti KHKning 3521105, 3521106, 
3521107, 3521108, 3521109, 3521110, 3521111, 3521112, 3521113, 3521114, 
3522701- raqami bilan ro‘yhatga olingan namunaviy o‘quv dasturlari asosida “Yer 
usti transport tizimlari va ulardan foydalanish” yo‘nalishi uchun ishlab chiqilgan