O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Nima uchun 30 yosh hayotning mazmuni inqirozi deb ataladi? 
O‘ttiz  yoshga  kelib,  inson  o‘zining  intellektual  salohiyatini  rivojlantirish,  kasbiy 
faoliyatda  muayyan  natijalarga  erishiи,  oilaviy  hayotga  mos  keladi.  Hayotning 
birinchi natijalari sarhisob qilinadi. 
30  yosh  inqirozi  uning  hayoti  haqidagi  g‘oyalarni  o‘zgartirishda,  ba’zan  esa 
avvalgi  turmush  tarzini  yo‘q  qilishda  ham,  ba’zi  hollarda,  ilgari  mavjud  bo‘lgan 
narsalarga qiziqishning yo‘qolishi bilan ifodalanadi. Ba’zan o‘z shaxsiyatini qayta 
ko‘rib  chiqish,  qadriyatlarni  qayta  baholashga  olib  keladi.  Bu  shuni  anglatadiki, 
hayot  rejasi noto‘g‘ri  tashkil  qilinganligi- bu  kasbning  o‘zgarishiga, oilaviy  hayot 
tarziga,  atrofdagi  odamlar  bilan  bo‘lgan  munosabatlarini  qayta  ko‘rib  chiqishga 
olib  kelishi  mumkin.  Muvaffaqiyatli  tanlov  bilan  muayyan  faoliyatga  qo‘shilish, 
muayyan  turmush tarzi, qadriyatlari va  yo‘nalishini  cheklamaydi, aksincha, uning 
shaxsiyatini rivojlantiradi. 
30  yosh  inqirozi u  yoshlikdan  yetuklikka  o‘tishni belgilaydi. Ushbu  yosh  inqirozi 
qanday hal qilinadi? 
Inqirozning  yechimi  o‘ziga  xos  xususiyatlarga,  vaziyatning  xususiyatlariga 
(oldingi, hozirgi) bog‘liq. 
Tadqiqotchilar  xususan  G.  Abramova  yoshlarning  professional  inqirozini  hal 
qilishning mumkin bo‘lgan yo‘llarini ajratib ko‘rsatmoqdalar:
  
1.        Kasbiy  o‘sishni  to‘xtatish-yetarli  darajada  stabilizatsiya  qilish,  kasbiy 
talablarni cheklash va hayotning boshqa sohalariga asosiy sabablarni o‘zgartirish. 
2.        Professional  faoliyat  tomonlaridan  birini  mustahkamlash  eng  muvaffaqiyatli 
professional sohalardan birini tanlash va tor chegaralaridan tashqariga chiqmasdan 
malaka oshirish. 
3.        Konstruktiv  yechim  professional  rivojlanishning  yangi  usullarini  topadi,  bu 
esa sifat jihatidan boshqacha yuqori professional darajaga erishishga olib keladi. 
4.        Halokatli  qaror  mojarolarda  ifodalangan  buzilish,  ishni  o‘zgartirish,  qayta 
boshlashga urinish. 
 Inson  yoshligida  o‘zini  hayotda  tasdiqlay  boshlaydi,  belgilangan  maqsadlarni 
amalga  oshiradi.  Yoshlikda  ko‘pchilik  insonlar  turmush  o‘rtog‘ini  uchratib  oila 
qurishadi,  professional  ko‘nikma  va  tajribaga  ega  bo‘ladilar.  Yoshlik-sevgi  va 
do‘stlik munosabatlarining gullab-yashnashi davridir. 
Ushbu  davrning  markaziy  yoshi  neoplazmalari  oilaviy  munosabatlar  va  kasbiy 
mahorat  deb  hisoblanishi  mumkin,  chunki  inson  hayotining  ma’nosini  tushunib, 
birinchi  natijalarini  umumlashtiradi.  Bundan  tashqari,  inqiroz  30  yosh  davomida 
o‘z shaxsiy baxti uchun bir kishi uchun zarur bo‘lgan sharoitlarni o‘rganib va bu 

---

179 
 
asosida,  umumiy  hayot  maqsadlarini  aniqlash  shuningdek,  o‘z-o‘zini  hayotdagi 
cheklovlarini qabul qilishi mumkin.